JONGE KLEUTERS
In dit kartonboek bedoeld voor peuters en jongste kleuters maken de kijkers kennis met dieren die op de savanne leven. Het gaat om: de leeuw, baviaan, olifant, zebra, krokodil en giraf. Het bijzonderste in dit boek zijn de voelelementen zoals de schubben van de krokodil… zo hard! Per dier zijn twee tot drie regels tekst voorzien onder de grote afbeelding. Basisinformatie dus – zoals voor deze doelgroep past – die summier wordt aangevuld onder de kleinere foto’s waarop het dier een activiteit uitvoert.
Deneux, X. (2011). Zo voelt het in Afrika. Haarlem: Gottmer.
Dit is geen prentenboek in de gebruikelijke betekenis van het woord, omdat het om 1 uitvouwbare bladzijde – ongeveer 2 meter lang – gaat waarvan de bovenzijde telkens anders is uitgesneden. Je ontdekt er hoe het maanlicht weerkaatst in de vijver en hoe in dat maanlicht allerlei nachtdieren zichtbaar worden. De uitvouwbare pagina is volledig uitgevoerd in blauw- en zwarttinten met witte en gele accenten. Door een bijzondere techniek – glow-in-the-dark – kan je dit boek ook in het donker bekijken. Het boek is bijna tekstloos met uitzondering van de benaming van de nachtdieren aan de ene zijde van de uitvouwbare pagina en op de andere zijde de zeer korte beschrijving van de activiteiten van die nachtdieren. Veel kans om allerlei dingen te ontdekken!
Bekijk het boek op https://www.youtube.com/watch?v=hY1NHky8khc.
Dexet, H. (2016). De nacht. Wielsbeke: De Eenhoorn.
In ‘De lieve krokodil’ grijpt Leo Timmers terug naar zijn vaste succesrecept. We kunnen de illustrator geen ongelijk geven, want ook deze keer leidt dat tot een erg prettig prentenboek om met kinderen te lezen. In zijn typerende stijl bouwt hij een stapelverhaal op dat de spanning voor jonge lezers opdrijft. De rug van de lieve krokodil blijkt in dit verhaal een veilig toevluchtsoord voor bange dieren. Zo springt een muis op de vlucht voor een slang op z’n rug en gromt de krokodil de slag weer weg. Later volgen ook een zwijn, een hert en een cheetah. De krokodil blijft – terwijl z’n rug steeds meer naar de grond buigt onder het gewicht van de toren dieren – de gevluchte dieren succesvol verdedigen, maar wat gebeurt er als de leeuw komt …? Timmers zorgt hier voor een grappige wending die voor de nodige ontlading zorgt aan het einde van het mooi uitgeven kartonboek. Je merkt het: er is spanning, er is humor en er zijn tekeningen waarvan de kleuren van de pagina’s spatten. En zo worden we zomaar weer herinnerd aan Timmers’ talent om met eenvoudige verhaallijnen en innemende illustraties jonge lezers in verhalen te betrekken.
Timmers, L. (2021). De lieve krokodil. Amsterdam/Antwerpen: Querido.
‘O, Giraf, wat ben je onhandig!’ is het zinnetje dat bij aanvang van het verhaal het meest voorkomt. Niet moeilijk eigenlijk want zo’n jonge giraf moet nog leren rechtstaan op zijn lange poten en zijn lange nek recht leren houden. Zijn gestuntel jaagt andere dieren schrik aan. Totdat de apen ontdekken dat een groot dier als vriend toch wel handig kan zijn! De levendige illustraties houden met hun doordachte kleuren – veel aardetinten – het evenwicht in stand dat door de drukke bewegingen van de jonge giraf dreigt verloren te gaan.
O’Neill, G. (2013). O, giraf, wat ben je onhandig! Utrecht: Veltman.
Aan de rand van het woud staat op een dag een mand en daarin zit een bewegend ding waarvan geen enkel dier weet wat het is. Zeker niet omdat het geen slurf heeft, geen lange nek, geen staart… niets van wat voor bepaalde dieren wel belangrijk is. De leeuw, de dapperste onder de dieren, vraagt het bewegend ding wat het is en krijgt als antwoord ‘wee-ee-eh’. En wat een ‘Wee-ee-eh’ dan wel, dat raadsel lost de mama van de huilende baby heel snel op. De paginagrote, kleurrijke illustraties maken het boek af hoewel niet iedereen het hoge knuffelbeergehalte van de verschillende savannedieren even erg zal kunnen smaken.
Armitage, R. (2010). Wat zou dat zijn? Antwerpen: De Vries-Brouwers.
Dit informatieve boek volgt gedurende een dag het leven van een jonge olifant die met zijn kudde over de savanne in Afrika trekt. Eten en drinken en ook het spelen van de jonge olifant komen aan bod. De foto’s zijn erg duidelijk en voorzien van summiere basisinformatie. Weetjes over de olifant zijn geïllustreerd met kleinere foto’s. Dit boek maakt deel uit van de reeks ‘Babydieren’.
Teitelbaum, M. (2012). Olifant. Etten-Leur: Corona.
Dit boek kijkt naar de slaapgewoontes van 14 verschillende dieren. Telkens beschrijft de auteur in korte informatieve teksten hoe het slapen in zijn werk gaat bij de specht, de chimpansee, de walvis, een kind, de zeeotter, de dwergmuis, … De teksten laten zich erg goed voorlezen en de volwassenen kunnen er ook nog iets van opsteken. Wie van ons weet bv. dat een zeeotter luchtbelletjes in de pels van zijn jongen blaast om ervoor te zorgen dat ze tijdens hun slaap blijven drijven op het water? Maar veel meer dan in de teksten zit de waarde van dit boek in de prachtige paginagrote houtsneden die van elk slapend dier gemaakt zijn en de aandacht trekken van iedereen die dit boek vastneemt.
Boerendans, H. (2015). Daar buiten slaapt een aap. Haarlem: Gottmer.
‘Springende pinguïns en lachende hyena’s’ is een groot kijkboek waarin je samen met jonge kinderen allerhande bijzondere weetjes over dieren kan (blijven) ontdekken. Wist jij bijvoorbeeld dat een giraf zijn eigen oren schoonlikt? En dat een kameel groen maagslijm overgeeft als hij kwaad wordt? De talloze wetenswaardigheden staan in de rand van telkens dubbele pagina’s omschreven om ruimte te geven aan de prachtige illustraties van Marije Tolman. De rijkdom van de dierenwereld wordt mooi in beeld gebracht en kinderen zullen smullen van de eenvoudige maar boeiende informatie die erbij gegeven wordt. Aanrader!
Goossens, J. & Tolman, M. (2013). Springende pinguïns en lachende hyena’s. Rotterdam: Lemniscaat.
Een krokodil doet niets liever dan de andere dieren plagen door hen telkens opnieuw te laten schrikken. Hij zwemt geluidloos naderbij en dan… Op een dag probeert hij dat ook met een groep nijlpaarden. Maar die laten dat niet zomaar gebeuren en jagen de krokodil zelf schrik aan. Toch heeft de krokodil haar lesje nog niet geleerd want als hij een andere plaagzieke krokodil ontmoet, doet hij opnieuw dapper mee! Een erg realistisch slot dat je niet onmiddellijk verwacht in een prentenboek maar de toehoorders wel met de neus op de feiten drukt.
Bekijk het volledige prentenboek in geanimeerde versie via deze link: https://www.youtube.com/watch?v=HRQy1RTLQdU.
Rayner, C. (2012). Krrrr…okodil. Antwerpen: De Vries-Brouwers.
Plezierig verhaal over twee krokodillen die een nijlpaard een poets proberen te bakken, maar dat pakt anders uit. Om een idee van de sfeer van het prentenboek te krijgen kan je op Bol.com het verhaal bekijken dat aan dit nieuwe boek voorafgaat: https://www.bol.com/nl/p/krrrr-okodil/9200000002214429/?country=BE.
Rayner, C. (2016). Twéé krrr… okodillen. Antwerpen: De Vries – Brouwers.
De basis om met dit prentenboek in drie kleuren aan de slag te kunnen, zijn de drie bijgevoegde lenzen. Wanneer je door één van die lenzen kijkt, zie je opeens allerlei planten en dieren in het bos: hoog gras, vogels in een nest, een loerende vos, … Dat komt omdat er gebruik is gemaakt van de kleuren geel, lichtblauw en rood. Kleuren, die afhankelijk van de lens waardoor je kijkt, telkens wegvallen en daardoor andere elementen op die bladzijde onthullen. Onderaan de pagina staan telkens drie gekleurde vergrootglazen. Zij verwijzen naar de drie lenzen en geven aan wat er op de pagina te zien is. Het boek bevat dus een minimum aan tekst maar moet het hebben van de verrassende kijk- en ontdekervaring met de lenzen.
Trius, M. (2016). Het magische verstoppertjesbos. Hasselt – New York – Amsterdam: Clavis.
Teckentrup geeft aan een hoog tempo nieuwe prentenboeken uit. Gelukkig moet de kwaliteit daar niet aan inboeten. In dit kartonboek met grote flappen valt op elke bladzijde heel veel te ontdekken. Mooi kleurgebruik en zeker geschikt voor de jongste kleuters omwille van de eenvoudige en herkenbare vormen. Kijk het boek verder in via https://www.bol.com/nl/p/de-wonderlijke-natuur/9200000073987520/?country=BE.
Teckentrup, B. (2017). De wonderlijke natuur. Utrecht: Veltman Uitgevers.
Koning Leeuw is jarig en de dieren willen voor hem iets lekkers klaarmaken. Vogelspin heeft een mooie taart gemaakt met bovenop een stukje vlees. Wanneer Vogelspin zijn rug even draait, is het stukje vlees verdwenen. Vogelspin moet en zal weten wie dat vlees gepikt heeft. Daarom gaat hij rondkijken in de bekken, muilen en snavels van andere dieren. Niets te vinden, alleen sporen van de eetgewoonten van die andere dieren zoals de gorilla, de slang, de vleermuis, … Maar uiteindelijk betrappen de dieren toch de dief! Leuk geïllustreerd en geschreven verhaal met een duidelijke opbouw, humoristische passages en een ietwat voorspelbaar maar feestelijk einde!
Verhelst, M. (2014). Feestmaal voor de koning. Rotterdam: Lemniscaat.
OUDERE KLEUTERS
Wolfje – zijn naam zegt het zelf – een wolvenjong, vindt van zichzelf dat hij de wereld aankan. In de praktijk blijkt dat toch wat tegen te vallen. Op een avond geraakt Wolfje tijdens een lange tocht zijn roedel kwijt en blijft alleen achter. Alsof dat nog niet erg genoeg is, zakt hij ook nog door het ijs. Maar gelukkig zijn er veel andere dieren die hem willen helpen. De verschillende dieren zorgen ervoor dat Wolfje terug thuis geraakt. Wat is hij blij als hij zijn moeder terugziet! Kleuters kunnen zich ongetwijfeld sterk identificeren met dit verhaal en de verschillende gevoelens die in dit verhaal spelen: eenzaamheid, angst, vriendschap, vreugde, … Sfeervol geschreven en erg mooi geïllustreerd winterverhaal (de winterkou spat van het boek af!).
Bright, R. (2018). Wolfje wil naar huis. Haarlem: Gottmer.
Kleuters die van olifanten houden kun je met dit boek zeker een plezier doen. Sam, een kleine jongen, heeft tijdens een bezoek aan de dierentuin een formulier ondertekend waarop staat dat hij een olifant wil adopteren. Jammer genoeg heeft Sam de kleine lettertjes op dat formulier niet gelezen en dus staat er op een dag een grote olifant voor de deur. De olifant is zo groot dat hij de badkamer onder water zet wanneer hij een bad wil nemen, de trapleuning verplettert tijdens het naar boven gaan, de fiets van Sam platwalst en ga zo nog maar een tijdje door. En het ergste van al: wanneer de bel opnieuw gaat blijkt er een ganse kudde olifanten – vrienden van de eerste olifant – voor de deur te staan. Erg grappig prentenboek waarin de illustraties van Tony Ross een echte meerwaarde vormen.
Walliams, D. (2014). De superreuzevervelende olifant. Hasselt – Amsterdam – New York: Clavis.
Een stadstijger met een midlifecrisis besluit zijn nette pak uit te trekken en terug op vier poten te gaan lopen, kortom terug wild te worden. Zijn vrienden vinden het allemaal wat overdreven en zeggen hem dat hij dan ook maar terug naar de wildernis moet gaan. Dat doet Tijger en hij ontdekt de schoonheid en echtheid van de wildernis. Alleen… hij is er zo eenzaam. Dus keert hij terug naar de stad en ontdekt daar dat zijn ‘wild-zijn-actie’ toch enigszins navolging heeft gekregen.
Brown, P. (2014). Meneer Tijger wordt wild. Haarlem: Gottmer.
Bibi Dumon Taks pleidooi om kinderen niet te betuttelen wanneer ze leren lezen is erg overtuigend. De stelling dat lezen niet veilig, maar net avontuurlijk en grensverlegged moet zijn, leidt bij ons tot instemmend geknik. Het is toch net fantastisch dat in boeken zoveel meer mogelijk is dan in de realiteit? En toch slaagt Bibi Dumon Tak er in ‘Een tijger in je bed’ als geen ander in om met eenvoudig te lezen taal de lezer helemaal mee te nemen in de wereld van de tijger. Dat doet ze zelfs zo goed dat we het boek ook kleuters niet willen ontzeggen. Aan de hand van korte hoofdstukken met allerhande wetenswaardigheden over de tijger weet ze een interesse op te wekken waarvan ik niet eens wist dat ik ze had – of zelfs kon hebben. Wist je dat de tijger sterker is dan de leeuw? En dat er onder zijn vacht ook een gestreepte huid zit? De dierenweetjes – soms met ietwat educatieve toon gebracht – worden omgeven door prettige én waargebeurde verhalen over tijgers die in iemands bed kruipen en vriendschap sluiten met een geit. Lezen we haar teksten liever als die niet beteugeld worden door allerhande regels om de taal eenvoudig leesbaar te houden? Ja! Hebben we toch ook veel plezier beleefd aan ‘Een tijger in je bed’? Ja! Is onze nieuwsgierigheid naar de dierenwereld verder aangewakkerd? Ja! Lezen én voorlezen dus!
Dumon Tak, B. (2021). Een tijger in je bed. Amsterdam/Antwerpen: Querido.
Een jonge krokodil krijgt alle dagen bananen te eten om zo snel mogelijk groot en sterk te worden. Maar op een dag wil die krokodil geen bananen meer, maar een echt kindje. Een meisje dat aan de oever van de rivier zit, vindt hij wel een lekker hapje. Gelukkig laat het meisje zich niet doen en gooit zelf de jonge krokodil in het water. Vanaf dat moment eet de krokodil opnieuw bananen want hij wil snel echt sterk worden. De dieren en mensen zijn lichtjes karikaturaal afgebeeld wat een grappig effect heeft. De kleurkeuze en de stand van de zon doorheen het boek geven aan op welk moment van de dag de verschillende delen van het verhaal zich afspelen. Daardoor biedt dit verhaal ook de kans om met de kleuters stil te staan bij het begrip ‘tijd’.
Donnio, S. (2005). Ik zou wel een kindje lusten. Haarlem: Gottmer.
Wie gaat trekken in Canada of Finland of een ander land waar je beren kan tegenkomen, bereidt zich daar maar beter op voor aan de hand van dit boek. Het verschil tussen zwarte en bruine beren komt aan bod, het feit dat het voor de mens gevaarlijke dieren zijn ook. En dan natuurlijk ook wat je moet doen als je echt een beer tegenkomt…
Robinson, M. (2016). Beren kijken. Handleiding voor beginners. Amsterdam: Memphis Belle.
Zebra is kampioen in het bedenken van wilde spelletjes, Olifant vertelt rare verhalen en Vogel is erg grappig. Een leuk trio tot Zebra niet kan ophouden met zijn allernieuwste spelletje ‘zoeven’. Olifant en Vogel zien het niet meer zitten en verdwijnen. Zebra blijft alleen achter maar vindt al snel een nieuwe vriend in Giraf. Dan steekt er een storm op en Olifant en Vogel missen Zebra verschrikkelijk. Mist Zebra hen ook?
Desmond, J. (2014). Zoevende zebra. Rotterdam: Lemniscaat.
Sommige dieren zijn als echte ‘masters of disguise’ uitstekend in camouflage. Afhankelijk van hun biotoop nemen ze vormen aan die hen volledig doen opgaan in hun omgeving. Sommige dieren – zoals de gabonadder, wapendrager en peper-en-zoutvlinder – lijken op takken, bladeren of boomschors zodat ze nagenoeg ongemerkt in het bos kunnen overleven. Andere dieren lijken dan weer eerder op de kleurrijke bloemen of de keien waartussen ze leven. De poolvos is niet zomaar wit als sneeuw en de woestijnrat heeft zijn bruintinten niet toevallig gekregen. Zo biedt ‘Dierenvermomming’ de lezer zicht op een hele keur aan bijzondere dieren die zich dankzij camouflagetechnieken staande houden. Aan het einde van het boek ontmoeten we bij wijze van contrast enkele felgekleurde dieren die net omdat ze zo gevaarlijk zijn graag in de kijker lopen. Jonge dierenliefhebbers kunnen hun kennis weer wat uitbreiden terwijl voorlezers zelf ook versteld zullen staan van de wonderen van de natuur.
Jenkins, M. (2022) Dierenvermomming. Rotterdam: Lemniscaat.
Een heerlijk kijk- en ontdekboek boordevol informatie en tekeningen van de meer dan 250 verschillende soorten apen. Op de website van de uitgeverij kan je het boek alvast gedeeltelijk inkijken: http://www.lannoo.be/allemaal-apen.
Owen, D. (2015). Allemaal apen. Tielt: Lannoo.
Kleuters zouden wel eens valselijk de indruk kunnen krijgen dat ze met enkele bezoekjes aan de dierentuin en de kennis van talrijke aanwijsboeken met dieren wel een idee hebben van welke dieren er allemaal bestaan. In ‘Het leven op aarde’ wordt in grote kleurrijke tekeningen hun kijk op diversiteit aan dieren verbreed. Kleuters zullen met verwondering de talrijke soorten beren, dolfijnen, pinguïns, papegaaien, … ontdekken. Elke illustratie wordt vergezeld van een korte toelichting, die meestal bestaat uit een interessant weetje dat bevattelijk is voor kinderen en vaak ook voor volwassenen nieuwe info biedt. Zo kom je in het boek onder andere te weten dat er ook papegaaien bestaan die net als vleermuizen omgekeerd slapen en dat sommige pinguïnsoorten niet groter zijn dan een melkbrik. Er bestaan heel wat dierenboeken voor kinderen, maar deze verdient extra aandacht omwille van de prachtig kleurrijke en levendige tekeningen én de aandacht voor biodiversiteit. De vermelding van de plantenwereld in de ondertitel is enigszins misleidend. Enkel helemaal op het einde krijg je toelichting bij enkele boomsoorten, paddenstoelen en grassen.
Davies, N. (2017). Het leven op aarde. Een kijk op de spectaculaire dieren- en plantenwereld. Antwerpen: Klavertje Vier.
Zorgende ouders vinden we niet enkel onder de mensen terug. In twee boeken – een over mama’s en een over papa’s – stelt Philip Bunting een reeks moeders en vaders voor die in het wild op hun eigen manier zorg dragen voor hun kroost. Zo leren we dat giraffenmoeders een oppas regelen wanneer ze op de lunch jagen door hun jongen bij andere vrouwen in de kudde achter te laten. Vaders van zaanhoenders zijn veel onderweg, want ze vliegen naar de verste plekken om zoet water te verzamelen voor hun gezin. De exotische sulawesi-jaarvogel heeft dan weer veel aandacht voor een gezellig nest – gemaakt van uitwerpselen – in een boomholte die de kleine vogels beschermt van slangen en andere bedreigingen. Aan het einde van de boeken spreekt de auteur de lezer aan: Wat voor een mama/papa heb jij? In grappige illustraties zien we hoe ‘mensenmoeders en -vaders’ dezelfde technieken van de wilde dieren toepassen. Kinderen kunnen er een van hun ouders vast in herkennen. Wat zijn we blij met deze prentenboeken die de rol van ouders waarderen zonder sentimenteel te worden of geromantiseerde clichébeelden op te hangen. Terwijl de dierenweetjes verbazen én doen grinniken word je herinnerd aan de enorme verscheidenheid van de natuur en de brede keur aan mogelijkheden om zorg te dragen voor elkaar. Heerlijk toch?!
Bunting, P. (2021). Wild enthousiast over mama’s. Utrecht: De Fontein.
Dieren in het wild boeien kinderen mateloos. in dit informatieve fotoboek zijn ze niet ingedeeld volgens het gebied in de wereld waar ze leven. De samensteller heeft ervoor gekozen hen in gedragscategorieën op te delen.. Zo zijn er bijvoorbeeld krachtpatsers en verspringers, boomklimmers en speeldieren, … Naast de foto’s op de linkerbladzijde staan op de rechterbladzijden tekeningen die eerder aan strips doen denken. Op elke bladzijde worden ook vragen aan de kinderen gesteld die hen aandachtig doen kijken.
Mack. (2010). Van boomklimmers tot slaapkoppen. Hasselt – Amsterdam – New York: Clavis.
Marc is een gevaarlijke alligator die het heerlijk vindt om elke dag de dieren van het oerwoud de stuipen op het lijf te jagen. Toevallig ontdekt de bever dat zijn scheermesscherpe tanden vals zijn. Zonder zijn angstaanjagende tanden voelt Marc zich helemaal verloren. Gelukkig bedenken de oerwouddieren een oplossing waar iedereen mee kan leven. Dit prentenboek heeft alles in huis om jong en oud zuiver (voor)leesplezier te bezorgen: humor, spanning en kleurrijke illustraties. Twijfel niet om dit verhaal in huis/klas te halen.
Jarvis. (2016). Marcs grote gevaarlijke tanden. Rotterdam: Lemniscaat.
Jagen op groot wild, geen alledaags thema voor een prentenboek. De auteurs hebben dit echter op een humoristische manier uitgewerkt en slagen er gelukkig in niet te moraliseren. Het verhaal start bij de jager Viktor die erg blij is omdat hij een cheeta heeft geschoten. Maar al vrij snel krijgt de jager wroeging en besluit het goed te maken. Met behulp van het vel van de cheeta vermomt Viktor zich als cheeta en keert terug naar de troep waarvan hij een dier gedood heeft. Aanvankelijk tot grote vreugde van de cheeta’s die menen hun vriend terug te hebben. Tot Viktor op een dag ontmaskerd wordt omdat het pak scheurt en zijn mensenbips te voorschijn komt. Wat dan volgt is een wel erg verrassend einde… Sterk gestructureerd verhaal met kunstzinnige illustraties die de realiteit niet schuwen (een bloedende cheeta bv.). Vergeet niet bij het vertellen te starten bij de schutbladen. Zij vormen een essentieel onderdeel van het verhaal en spreken voor zich.
Jacques & Lise. (2018). Viktor. Kessel-Lo: Van Halewyck.
Pablo en Mila gaan op avontuur in de jungle. Welke tocht ze ondernemen, wie ze ontmoeten in de jungle en welke avonturen ze meemaken, kun je als kijker/luisteraar zelf bepalen. Want op elke dubbele bladzijde staan enkele regels tekst die duidelijk maken dat de kinderen een beslissing moeten nemen. Mila kiest telkens iets anders dan Pablo. Als lezer/luisteraar/kijker kies je voor wat Mila of wat Pablo voor ogen heeft en op die manier krijg je steeds een ander verhaal. Op een bepaald moment kom je sowieso op het symbool terecht dat je terug naar de startpagina verwijst en dan kan het verhaal – maar dan weer anders – opnieuw beginnen. De illustraties zijn in frisse kleuren uitgevoerd en tonen een heleboel details. De symbolen (voor de keuzes) zijn in zwart-wit uitgevoerd en verwijzen naar tabjes met hetzelfde symbool aan de rechterkant van de pagina. Eerder verscheen een gelijkaardig prentenboek van dezelfde makers Joehoe! Sprookjesprins?.
Misslin, S. (2018). Wohiohio. Wie brult daar in de jungle? Wielsbeke: De Eenhoorn.
Wie met de kleuters wil associëren rond de seizoenen is met dit boek zeker aan het juiste adres. De illustraties bij dit boek dat een das volgt doorheen de verschillende seizoenen zijn gemaakt volgens de scratchboardtechniek en dat alleen al geeft een bijzonder effect. Het boek bevat weinig tekst. Vooral poëtische woorden die horen bij elk seizoen en die in een bepaalde kleur en een bepaald lettertype zijn weergegeven. Echt taalstimulerend!
De Cock, N. (2011). Het jaar van de das. Haarlem: Gottmer.
De lente breekt aan en Albert – een grote bruine beer – zoekt zijn favoriete boom op om gezellig op de vertrouwde takken te kunnen liggen. Toch kan hij niet genieten van zijn lievelingsplek, want de boom is aan het huilen. Albert haalt zijn vrienden erbij om de reden van het verdriet te achterhalen, maar dat blijkt helemaal niet evident. Uiteindelijk probeert hij de boom te troosten door hem een dikke knuffel te geven. Wanneer hij vraagt wat er aan de hand is, komt er een nogal onverwacht antwoord… Er zit heel wat expressie in de eenvoudige tekst boordevol klanknabootsingen en in de lichaamstaal van Albert en zijn dierenvrienden. Zoals gewoonlijk is dit prentenboek van de hand van Jenni Desmond een plezier om voor te lezen en om samen te kijken naar de eenvoudige prenten waarin toch heel wat valt te ontdekken.
Desmond, J. (2014). Alberts boom. Rotterdam: Lemniscaat.
Een jong hert voelt tot zijn verbazing dat er twee knobbels op zijn kop zitten en vraagt zich af wat dat zijn: dromenvangers misschien of vishengels of voelsprieten of… De fantasie kan zijn gang gaan in dit sfeervolle prentenboek. De paginagrote illustraties dragen zeker bij aan de sfeer alleen al door het transparante en heldere kleurgebruik dat schitterend zijn werk doet tegen een witte achtergrond. De tekst is zeer beknopt, maar meer is niet nodig.
Heiligers, Y. (2012). Mama, wat zit er op mijn kop? Utrecht: Marmer.
Tijdens één van zijn talloze avonturen vindt Bever de weg naar huis niet meer terug. Akita de hond staat hem bij in zijn zoektocht rond de hele wereld. Vanuit een luchtballon ontdekken de twee vrienden de verschillende woningen en omgevingen van minder bekende dieren. Magnus Weightman zorgt voor grote prenten – telkens twee pagina’s gevuld – waarin je de natuurlijke habitat van de verschillende dieren tot in detail kan verkennen. Terwijl de kleuters samen met Bever en Akita op avontuur gaan, zullen ze heel wat nieuwe dieren en hun specifieke woningen leren kennen. Plezierig is ook de wereldkaart op het einde van het verhaal die het avontuur letterlijk in kaart brengt.
Weightman, M. (2017). Welkom thuis, Bever! Hasselt/Amsterdam/New York: Clavis.
Erg mooi boek over een olifantenmoeder en haar jong dat veel zich herhalende dialogen bevat waardoor kleuters het verhaal waarin in se niet zoveel gebeurt, voortdurend terug zullen willen horen. Meer informatie en een inkijkexemplaar vind je op de website van de uitgever: http://www.christofoor.nl/boek/9789060388013/rajus-avontuur
Knapman, T. (2016). Raju’s avontuur. Hoorn: Christofoor.
Jenni Desmond is met De olifant niet aan haar proefstuk toe. De blauwe vinvis en De ijsbeer, zijn twee prentenboeken die min of meer volgens dezelfde principes gemaakt zijn. In dit prentenboek krijgt een kind dat in een boek over een olifant leest, spelenderwijs informatie over de omvang, het gewicht, de eetgewoontes, het gedrag, … van de olifant. Door deze informatie te verschaffen aan de hand van vergelijkingen bv. met op elkaar gestapelde personenwagens, is de impact ervan veel groter. Op die manier kunnen kleuters zich immers veel beter voorstellen wat de omvang e.d. van zo’n dier is. Levensechte, illustraties in zachte kleuren maken het geheel af.
Desmond, J. (2018). De olifant. Rotterdam: Lemniscaat.
Saar en Niek blikken samen terug op een saaie dag. Ze delen hun alledaagse belevenissen – een zwempartijtje, een handstand, een appel plukken, … – en zijn het erover eens: niets bijzonders gebeurd. Ondertussen ziet de kijker in de prachtig kleurrijke prenten hoe de twee kleuters zonder het goed te beseffen een onwaarschijnlijk spannende dag achter de rug hebben. Niek heeft wat gerust op de neus van een draak, de handstand maakte hij op de kop van een reusachtige tijger en Saar plukte een appel terwijl ze op een toren van olifanten balanceerde. Het contrast tussen de verhalen van de twee kleuters en de fantasierijke wereld die de kijker ziet in de prenten zal zonder twijfel bij elke kleuter in de smaak vallen. Je kan het volledige boek inkijken via deze link. Niet twijfelen!
Janssen, M. (2016). Niets gebeurd. Lemniscaat: Rotterdam.
Dit ‘twee-in-één-boek’ is best origineel. Het bestaat uit een echt groot boek waarin grote dieren zijn opgenomen en verder zit een klein boekje over kleine dieren ingenieus in de kaft van het boek verborgen. De grote dieren in het grote boek (ong. 30x40cm) zijn over een dubbele pagina mooi getekend en zijn daardoor best wel overweldigend. Het gaat om allerlei diersoorten: vinvis, nijlpaard, olifant, inktvis, … Per diersoort zijn enkele lijnen bruikbare informatie toegevoegd. De kleine dieren in het kleine boekje zijn ook verzorgd afgebeeld. Je wordt er niet door overweldigd maar door de bruikbare informatie krijg je wel bewondering voor die vele piepkleine beestjes. Denk aan watervlooien, fruitvliegjes, … Op elke bladzijde van beide boekjes is eenzelfde rode bloem te vinden. Wat daarvan de bedoeling is, staat niet verklaard. Mogelijk is de bloem de maat om te zien hoe groot of klein elk dier is.
Cosanti, F. (2018). Het grote grotedierenboek. ‘s Graveland: Fontaine.
Het dierenrijk heeft een heleboel fantastische bouwers tussen zijn onderdanen. De samensteller van dit boek heeft negen diersoorten uitgekozen om dat duidelijk te maken. Daar zitten gekende dieren tussen zoals de mol, de bever, het stokstaartje, de bij, de kruisspin, de termiet en de ooievaar. Maar ook minder bekende passeren de revue, zoals de republikeinwever – het kleine vogeltje met zijn reuzegrote ‘geweven’ nesten – en de Japanse kogelvis, vooral bekend om zijn verlammend gif maar ook een kunstenaar in het bouwen van nesten in het zand. Per dier krijgen we eerst een grote waterverfillustratie te zien van het dier in kwestie, opgevolgd door een dubbele pagina met wat algemene informatie (ons door het dier zelf aangeboden): we leren wat ze eten, welke lichaamsdelen bijzonder zijn, hoe snel ze zijn, … Op de laatste dubbele pagina aanschouwen we dan uiteindelijk de indrukwekkende bouwwerken, opnieuw voorzien van wat extra toelichting. Wanneer de voltallige bouwersclub ons aan het einde van het boek groet, kunnen we niet anders dan glimlachen: omwille van de originele invalshoek van dit informatieve prentenboek, omwille van de prachtige waterverfillustraties en ten slotte ook omwille van de toegankelijke stijl waarin de dieren de lezers toespreken. Een aanrader!
Ollivier, R. & Claes, K. (2019). Bouwers. Hasselt/Amsterdam/New York: Clavis.
Heel weinig tekst maar des te meer wervelende illustraties waarop van alles te ontdekken valt. Dat is zo wat de samenvatting van dit boek waarin het hoofdpersonage, Nina, ons laat kennismaken met haar favoriete plek, junglestad. Het is een stad waar vroeger mensen moeten geleefd hebben – zo valt op te maken uit de illustraties – maar waar de natuur het al een tijdje terug overgenomen heeft. Daar telt Nina ook veel vrienden onder de dieren. Bij hen kan ze haar verhalen kwijt: over het heelal, over oude beschavingen, poëzie, … De verschillende diersoorten hebben zo hun voorkeur, maar het is wel duidelijk dat verhalen kracht hebben. Als lezer/toehoorder is er veel ruimte om zelf in te vullen, zelf te ontdekken en de magie van die wonderlijke plek tot leven te laten komen. Die magie wordt nog versterkt door de pagina-opmaak: geprinte tekst als stempels, zoveel door elkaar heen schuivende kleurvlakken, een boel dingen die je maar bij nader toekijken ontdekt. Bijzonder mooi en inspirerend prentenboek van uitgeverij Boycott.
Negrescolor, J. (2019). Dierenstad. Amsterdam: Boycott Books.
Een prentenboek gebaseerd op een animatiefilm van Anne-Lise Koehler en Eric Serré waarin het leven in de natuur, geboorte en dood incluis, op een prachtige manier in beeld wordt gebracht. De animatiefilm hanteert dierenfiguren in papier-maché en deze beelden worden ook in het boek gebruikt. Goed om weten: de dieren zien er prachtig uit, haast levensecht! Daarbij heeft Bibi Dumon Tak prachtige, poëtische woorden gezocht. Een voorbeeld: En er was nog iets dat ze niet wisten: dat ze niet hetzelfde zouden blijven. Want wie uit een ei kruipt, staat nog maar aan het begin. Aan het begin van alles. Of nog: Vis voor de ijsvogel. Vis voor de fuut. Vis voor de roerdomp. Vis voor de snoek. … Algen voor de kikkervisjes. En kikkervisjes voor iedereen. Leven boven en onder het water wordt prachtig verbeeld en verwoord. Het boek eindigt met gedegen informatie over verschillende dieren die aan bod komen zoals bv. ijsvogel, fuut, roerdomp en snoek. Een deel van de animatiefilm kun je zien op: Bonjour le monde! | film 2020 | Anne-Lise Koehler, Éric Serre | Video’s (trailers) – Cinenews.be of de Nederlandstalige trailer van het boek:
Dumon Tak, B. (2021). Zomaar een dag, bij zomaar een vijver. Tielt: Lannoo.
Chimpansees zijn een bedreigde diersoort. Niet iedereen is zich daarvan bewust en daar kan met dit verhaal van Marc De Bel verandering in komen. Zonder te moraliseren slaagt hij erin duidelijk te maken dat mensen schuld treft wat die bedreiging betreft. Daarnaast laat hij een kleine maar dappere chimpansee de hoofdrol spelen en toont hij hoe belangrijk zelfvertrouwen is. Komt daarbij dat het verhaal geschreven is in een rijke taal en dat de illustraties de verblijfplaats van de chimpansees, het oerwoud, echt tot leven laten komen. De opbrengst van het boek komt het Jane Goodall-instituut ten goede. Jane Goodall zelf schreef het voorwoord voor dit boek. Achteraan in het boek krijgt de lezer meer informatie over het leven van de chimpansees en over hoe ze in die levenswijze bedreigd worden door de jacht die op hen gemaakt wordt en door hun steeds kleiner wordende leefgebied.
De Bel, M. (2021). Kleine Pan. Antwerpen: Houtekiet.
Alles wat ik mooi kan vinden 