Deze lijst brengen kinderboeken bij elkaar waarin landen, bekende landschappen en steden kunnen worden ontdekt. Prentenboeken die het reisthema breder behandelen, kan je in onze lijst ‘Reizen’ vinden.
VERHALENDE PRENTENBOEKEN
Stevig kartonboek waarin de hoofdpersoon, Nijntje, op safari gaat in Afrika, landschappen ontdekt in China en Japan bezoekt. Doorheen de illustraties moeten de verschillen tussen de verschillende landen zowel wat natuur als wat cultuur betreft, duidelijk worden. Denk aan ‘draken’ die voor het Chinese Nieuwjaar zo typisch zijn of aan Nijntje in een kimono onder een bloesemende kerselaar. Uiteraard gaat het hier om zeer summiere vergelijkingen gebracht in verhaalvorm en ondersteund door korte vragen. Echt bedoeld voor jonge peuters wiens ouders fan van Nijntje zijn.
Bruna, D. (2019). Reis rond de wereld met Nijntje. Amsterdam: Mercis Publishing B.V.
Een leeuw verveelt zich te pletter op de savanne en besluit op zoek te gaan naar werk of naar de liefde. Met de trein belandt hij in Parijs. In eerste instantie maakt de grote stad hem onzeker maar al snel merkt hij tot zijn verbazing dat niemand hem opmerkt. Hij bezoekt toeristische trekpleisters zoals Cafe de Flore en de Eiffeltoren, rust even uit langs de Seine en heeft in het Louvre het gevoel opgemerkt te worden door de Mona Lisa. Maar hij blijft het vervelend vinden dat niemand hem bekijkt en dus springt hij ’s avonds op het voetstuk van een standbeeld in het midden van een kruispunt. Honderden auto’s claxonneren en dat beschouwt de leeuw als een welkomstgroet. Prachtig geïllustreerd prentenboek dat je meeneemt op een wandeling door Parijs.
Het boek is in te kijken en te beluisteren:
Alemagna, B. (2014). Un lion à Paris. Parijs/Brussel: Casterman.
Door een boek te lezen over het Oude Egypte krijgt Haas zin om naar Egypte te reizen want er kan toch niet veel mooier zijn dan piramides, tempels en alles wat die vertellen over de farao’s. Vos is het daarmee eens want wil graag mummies zien. Hun vriend Rob heeft een boot en samen varen ze naar Egypte en daarna de Nijl af. Ze bezoeken een Egyptisch huis, een tempel, een markt, een balsemzaal en ook nog de piramides. Rob geeft uitleg over die bezienswaardigheden en Haas vult die aan met informatie uit zijn boek. Leuk verhaal met typische elementen uit de ‘Vos en Haas-verhalen’ en met – ook zoals altijd – kleurrijke en grappige illustraties van Thé Tjong-Khing. In dit boek slaagt hij erin elementen uit het Oude Egypte in zijn tekeningen te verwerken. Daarnaast zorgen een prettige taal, aandacht voor taalgrapjes en bijzondere woorden voor een aangenaam Vos-en-Haas-verhaal.
Vanden Heede, S. (2017). Vos en Haas – Het land van de Nijl. Tielt: Lannoo.
Op een dag verliest Benjamin zijn knuffelgiraf Raf. Benjamin is ontroostbaar tot er een prentbriefkaart uit Afrika met de post wordt gebracht. Ze is afkomstig van Raf die klaarblijkelijk de tijd neemt om Afrika te verkennen. Op de kaarten die hij stuurt, staat niet zoveel uitleg, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt door de prachtige illustraties van Charlotte Dematons. Olifanten, giraffes, flamingo’s, apen, … een heleboel Afrikaanse dieren en landschappen worden natuurgetrouw en in hun volle pracht in beeld gebracht. De details die op de prentbriefkaarten te zien zijn geven de voorlezer aanwijzingen: een postzegel uit Egypte dan weer één uit Zuid-Afrika. Uiteindelijk komt Raf terug thuis: een beetje groter, molliger en bruiner. Hoe dat komt is na al zijn avonturen in Afrika meer dan duidelijk.
De Vries, A. & Dematons, C. (2008). Raf. Rotterdam: Lemniscaat.
Mejuffrouw Muis en haar hond Lucebert zijn aan vakantie toe en besluiten te boeken voor de Costa-del-Sol. De busreis, Hotel Aquarel, de regen die met bakken uit de hemel valt, maar ook het zwemparadijs, het lekker eten en de leuke winkeltjes, de hele sfeer wordt humoristisch en op rijm beschreven. Ongetwijfeld herkenbare vakantieervaringen voor een heleboel kleuters. Bekijk alvast het animatiefilmpje dat van het boek gemaakt is, op: https://schooltv.nl/video/mejuffrouw-muis-aan-de-costa-del-sol-prentenboek-uit-koekeloere/.
Van Lieshout, E. (2007). Mejuffrouw Muis aan de Costa-del-Sol. Rotterdam: Lemniscaat.
Oma stopt nooit met breien. Haar kleindochter is volledig uitgedost in gebreide kledingstukken en nog stopt oma niet. Gelukkig ziet ze op een dag een reportage over bibberende pinguïns. Onmiddellijk neemt oma samen met haar kleindochter het vliegtuig naar de Zuidpool. Daar breit ze truien voor alle pinguïns, een muts voor de walvis die langs zwemt, een sjaal voor de poolvossen en ga zo maar door. En nog is het niet gedaan. Oma reist met haar tas vol wol de wereld rond om alles en iedereen warmte te geven. Tot het op een dag begint te regenen en de gebreide stukken beginnen te krimpen. Dus moet alles weer uitgehaald worden en daarvoor is er veel hulp nodig. Grappig verhaal over een ondernemende oma die er jammer genoeg met haar brilletje en grijze knoet wel erg stereotiep uitziet.
Blyth, R. (2017). Mijn fantastische breiende oma. Mechelen: Baeckens Books.
Georges, de eend, is honkvast. Bijzonder honkvast. Het enige wat hij wil is thuis blijven en gebak klaarmaken. Een boel vrienden komen langs om zijn gebak te helpen opeten. Telkens opnieuw proberen ze Georges te overhalen om mee op reis te gaan. Zeker ook omdat er veel gebak is dat hen aan streken en steden op de wereld herinnert. Maar Georges bedenkt de meest waanzinnige uitvluchten en blijft thuis. Tijdens de winter rest hem alleen zijn vriend Pascal. Pascal zou erg graag naar de Caraïben reizen maar aangezien hij niet kan vliegen…Lezend ontdekken ze het bestaan van een luchtballon. De hele winter lang knutselen tot ze met hun luchtballon kunnen vertrekken. Ze vliegen naar Parijs, naar Alaska en naar nog veel andere plaatsen en ontdekken hoe mooi de wereld is. Er is echter 1 ding dat ontbreekt: het gebak van Georges. Dus keren ze terug naar huis en maken plannen voor een volgende reis. Erg mooi opgebouwd waarvan de illustraties boekdelen spreken. Zo zijn de schutbladen versierd met ouderwets ogende koffers in alle maten en vormen. Ook de vogels die naar het Noorden of het Zuiden vertrekken zijn er in alle mogelijke maten en vormen. De paginagrote illustraties weten op een voortreffelijke manier de sfeer van het verhaal te treffen: de kleine eend bij haar fornuis, de vogelvrienden met dromen over vreemde landen, de winter die alles verstilt, de vrijheid die de zelfgemaakte luchtballon geeft, … Super verhaal over het ontdekken van een wereld groter dan de jouwe. Het boek is te zien en te beluisteren:
Gordon, G. (2017). Somewhere Else. New York: Roaring Brook Press.
Aangetrokken door de geur van bananen die opstijgt op een voorbij dobberende kist met daarop het woord ‘Panama’, gaan de vrienden kleine beer en kleine tijger op weg naar Panama. Onderweg komen ze allerlei dieren tegen zoals de muis, de kraai, de egel en de haas, de koe en de vos, maar de weg naar Panama lijkt niet zo eenvoudig om te vinden. Ongemerkt komen ze terug thuis maar ze zijn ervan overtuigd dat ze eindelijk Panama ontdekt hebben! Ze knappen hun huisje helemaal terug op, kopen een bank zoals de bank waarop ze bij Haas en Egel mochten logeren en zijn super tevreden. Het mooie aan het verhaal is het feit dat Janosch zijn toehoorders regelmatig rechtstreeks toespreekt. Zeker op het einde van het boek zorgt dat voor een verrassend slot: ‘Nu denk jij dat die hele reis niet nodig was? O, jawel, want dan hadden ze …’ Verder bevat het boek een aantal grappige details zowel in de illustraties als in de tekst. Denk bv. aan de fles met het briefje die voorbij dobbert en waarvan de auteur zegt dat ze misschien wel een zeeroversschat bevat. Het boek dateert van 1978 maar werd nu opnieuw uitgegeven in de reeks ‘Lemniscaat Kroonjuweel’. Dit is een reeks die boeken bevat die ‘behouden moeten blijven om hun charme en oorspronkelijkheid.’ En daarmee kunnen we het enkel roerend eens zijn. Het ganse verhaal met illustraties wordt verteld op:
Janosch (2014). O, wat mooi is Panama! Rotterdam: Lemniscaat.
INFORMATIEVE PRENTENBOEKEN
‘De wereld in één seconde’ vertelt wat er gedurende 1 seconde in de wereld gebeurt. Dat vertellen gebeurt via taal maar zeker ook via de illustraties. Het gaat niet om grote gebeurtenissen zoals een vliegtuigongeluk of een vulkaanuitbarsting. Maar wel om kleine dagelijkse dingen: een sinaasappel die uit een boom valt, een auto in de file, een stilvallende lift, … De tekst beperkt zich tot 1 zin onderaan de dubbele bladzijde waarop die ene seconde in beeld wordt gebracht. Elke prent geeft dus de gelegenheid om met de kleuters stil te staan bij het concept ‘tijd’. En nog belangrijker: bij andere volkeren en culturen (zoals bij de andere boeken van deze reeks die kleur wil binnen brengen in het onderwijs). Op de wereldkaart achter in het boek kun je plaats en tijd van de verschillende gebeurtenissen terugvinden.
Minhós Martins, I. (2013). O Mundo num Segundo. Lissabon: Planeta Tangerina.
Een mannetje in een zwart-wit gestreepte pyjama en met een cape zweeft op de cover boven de wolkenkrabbers in New York. Dat mannetje is – hoe kan het anders – ‘ Meneertje Streepjespyjama’. De lezer/kijker wordt uitgenodigd om mee in de droom van het meneertje te stappen. Onmiddellijk zie je de razende drukte op de snelwegen rond New York. Dat drukte gevoel wordt vooral gecreëerd wanneer je gebruik maakt van de ‘pyjamarama’. Dat is een plastic vel met dunne zwarte strepen. Door dat vel over de tekeningen in het boek te leggen ontstaat een gevoel van beweging. Beweging van wriemelende mensenmassa’s op de roltrappen in de warenhuizen en beweging van het voortrazende verkeer. De illustrator maakt voor het overige gebruik van heldere kleuren en grote vlakken bv. om de flatgebouwen en de grote hoeveelheid reclameborden weer te geven. Dat sluit mooi aan bij de beweging in de rest van de illustraties die een goede indruk geven van de stad New York. Samengevat: Dit boek vertelt eigenlijk geen verhaal maar – zoals dat vaak in een droom gaat – ligt de essentie in de indrukken die je opdoet.
Leblond, M. (2012). Meneertje Streepjespyjama in New York. Hasselt: Clavis.
Bij reizen komen heel wat belevingen en ontdekkingen kijken. In ‘Ik reis de wereld rond’ focust Annemarie Dragt op de brede keur aan voertuigen waarmee we de wereld kunnen verkennen. In de illustraties zien we telkens verschillende landschappen en omgevingen waarin heel wat te ontdekken valt. Ze gaan elke keer ook gepaard met enkele korte versjes waarin voertuigen uit het landschap de hoofdrol spelen, bijvoorbeeld:
In Londen wonen veel mensen,
die willen naar hun werk of klus
daarvoor is iets uitgevonden
de rode dubbeldekkerbus!
Dragt gaat duidelijk verder dan de klassieke vliegtuigen, boten en auto’s die de meeste jonge kinderen kennen. Zo vervoeren kamelen reizigers door de woestijn, zien we quads op avontuur en wordt er ook gereisd in reddingsboten, met ski’s en in brandweerauto’s. Het prentenboek brengt niet minder dan 80 verschillende reismanieren in beeld. Net zoals de wereld maakt dat dit boek meer dan het ontdekken waard.
Dragt, A. (2019). Ik reis de wereld rond op wel 80 manieren. Alkmaar: Kluitman.
Waar is Wally? vormde duidelijk de inspiratie voor dit kijk- en zoekboek waarin de familie Opstap een reis rond de wereld maakt. In elk land kun je de familie Opstap zoeken en daarnaast zijn er ook nog andere zoekopdrachten die onder aan het blad staan. Het grootste deel van die reis speelt zich wel af In Europa. Zwart Afrika is maar met 2 landen vertegenwoordigd; Azië en Latijns-Amerika telkens met 3. Het boek is zo samengesteld dat je een mooie afwisseling krijgt van steden en streken gezien door de ogen van een familie op reis, toeristenogen dus. Dat maakt het boek voor kinderen extra aantrekkelijk. Rondstruinen op marktjes vinden alle kinderen heerlijk, toch?! Wie goed kijkt, ziet ook grappige details bv. Sinterklaas en Piet op de kerstmarkt – wat doen die daar? Of Pinocchio in Rome. Het boek vormt in elk geval een mooie kennismaking met Europese maar ook steden en streken van andere continenten.
Veillon, B. (2015). De grote reis rond de wereld. Een avontuurlijk zoekboek. Antwerpen: Oogappel.
Wie jonge kinderen echt nieuwsgierig wil maken naar mooie plaatsen op de wereld, zit met dit boek helemaal in de juiste richting. Elk verhaal in dit boek eindigt met de zin: “Als je de kans krijgt, moet je daar echt eens gaan kijken!” De verhalen – geschiedkundig juist of eerder mythisch, beide soorten komen aan bod – zijn mooi verdeeld over de verschillende continenten. Telkens wordt een verhaal verteld van vroeger of nu. Het onderwerp van die verhalen is zeer divers: het kan een beroemd iemand zijn , een (uitgestorven) dier, een geschiedkundige gebeurtenis, een mythe, … Die diversiteit maakt het boek ook boeiend. Tel daarbij de mooie illustraties van Alex de Wolf die ervoor zorgen dat een bepaald aspect van het verhaal in de schijnwerpers wordt gezet en/of dat je fantasie geprikkeld wordt. Het boek bevat vooraan een zeer overzichtelijke inhoudsopgave (per continent) en achteraan een wereldkaart waarop alle besproken plaatsen voorkomen. Daarnaast is er nog een losse poster waarop ook een wereldkaart gedrukt is en waarin in kleine kadertjes bijkomende informatie per plaats wordt gegeven.
Van Dam, A. (2008). In een land hier ver vandaan… De hele wereld in vijftig voorleesverhalen. Amsterdam: Van Holkema en Warendorf.
Kinderen uit 46 landen stellen hun land voor – de voorstelling is niet volledig maar duidelijk bedoeld als een eerste kennismaking met dat land. Voor België gaat het om 2 kinderen, een Nederlandstalig en een Franstalig iemand. De Europese landen staan in alfabetische volgorde, van Albanië tot Zwitserland. Per land zijn ongeveer 2 pagina’s voorzien. Het boek eindigt met vier verhalen over Europa m.n. verklaring van de naam, Europa in de oertijd, het Eurovisiesongfestival, en samenwerking tussen Europese landen. De samenwerking met illustrator Alex de Wolf loont ook in dit boek: mooie kleurillustraties in verschillende technieken zorgen voor een aantrekkelijk beeld van de verschillende landen. Ook dit boek bevat een losse poster met de kaart van Europa (uiteraard). Kleuters zullen niet alle informatie even goed begrijpen (het boek wordt voor 8+ aangeraden), maar de illustraties en aanpak maken er een mooi kijkboek.
Van Dam, A. (2012). Voorbij de horizon… Op reis door Europa in vijftig voorleesverhalen. Amsterdam: Van Holkema en Warendorf.
Verschillende landen uit verschillende continenten krijgen 2 tot 4 bladzijden met uitleg (onderaan de bladzijden in korte zinnen), wetenswaardigheden, foto’s en tekeningen. De uitleg behandelt het klimaat, de natuur inclusief de dieren in dat land, de cultuur bv. op het gebied van voedsel en telkens ook een bijzonder gebouw/bezienswaardigheid. De tekeningen worden bij wijze van illustratie gebruikt of aan het einde van elk hoofdstuk waar ze vaak een doe-opdracht bevatten bv. tel het aantal punten op de daken. In het totaal komen vijftien landen uit vier continenten, Afrika, Amerika, Azïe en Europa, aan bod in dit boek. Ook aan Australië wordt kort aandacht besteed.
Mack. (2014). Allemaal leuke landen. New York-Amsterdam-Hasselt: Clavis.
Wat is een eiland? Hoe groot is een eiland en hoe ontstaat het? Zijn alle eilanden bewoond door dieren en mensen? Op al deze vragen probeert dit boek antwoorden te formuleren. Daartoe overloopt de samensteller 25 eilanden(groepen) gegroepeerd per continent. Denk aan: Japan, Madagascar, het Paaseiland, de Galapagoseilanden, …maar ook Alcatraz, een gevangeniseiland en het diereneiland Zuid-Georgia komen aan bod. Per besproken eiland is een spread voorzien met (2) mooie foto’s die een beeld geven van het eiland. Een korte tekst geeft meer uitleg samen met een weetje en een tekening waaraan een vraag over het eiland is verbonden. Vele leuke wetenswaardigheden die de aandacht trekken zijn uitgezocht; denk aan pannenkoekrotsen in Nieuw-Zeeland of surfen op Hawaï. Bruikbaar informatief prentenboek dat zeker in de boekenhoek zijn nut zal bewijzen.
Mack. (2016). Zo veel mooie eilanden. New York-Amsterdam-Hasselt: Clavis.
De cover maakt het meteen duidelijk: het assortiment van een bakker in Vlaanderen of Nederland is uitgebreid in vergelijking met het assortiment dat aan onze grootouders werd aangeboden. Invloeden van over de hele wereld zijn bij de bakker terug te vinden: donuts, platbroden, stokbroden, baklava, … Zoals in elk boekje van de Willewete-reeks porberen de samenstellers antwoord te bieden op vragen die kinderen zich stellen: eten mensen in China hetzelfde als wij?, aten onze grootouders hetzelfde als wij?, wat is de invloed van het weer op ons voedsel?, zijn tafelmanieren overal dezelfde?, waarom zijn er mensen die geen vlees willen eten?, … Achteraan in het boek kun je zoals steeds je kennis testen.
Ollivier, R. (2019). Willewete. Eten in de wereld. New York-Amsterdam-Hasselt: Clavis.
(Er bestaan in deze serie ook nog boekjes over ‘Bijzondere Bouwels…’ en ‘spelen in de wereld’.)
De jonge uitgeverij Boycott heeft duidelijk oog voor boeken die ook wij mooi kunnen vinden. ‘Het orkest’ is een groot zoek- en kijkboek waarin verschillende muzikanten op uiteenlopende plaatsen in de wereld op reis zijn. De orkestleden sturen ansichtkaarten naar hun dirigent waarin ze telkens toelichten wat ze op reis allemaal beleven. Aangezien er binnen een paar weken een optreden staat gepland, reist de dirigent zijn muzikanten achterna om hen zo snel als mogelijk te verzamelen. Het is aan de lezer om op basis van de ansichtkaarten de dirigent te helpen alle muzikanten terug te vinden. Op de rijke prenten van reisbestemmingen als Porto, Tokio, Rio de Janeiro, … is telkens heel wat te beleven. Je ziet hoe talloze mensen naast en met elkaar hun leven leiden en hoe de muzikanten daar op hun beurt hun plaats in vinden. Vooraan in het boek zie je alle muzikanten met hun instrumenten; de oplossingen van de gerichte zoekopdrachten vind je achteraan in het boek. De prenten bieden echter ruim inspiratie om verder te zoeken en te blijven ontdekken.
Perarnau, C. (2019). Het orkest. Amsterdam: Boycott.
Groot en kleurrijk en zo anders dan waaraan je denkt als je aan een ‘atlas’ denkt. Deze eigenschappen maken van deze eerder ouderwets ogende ‘Atlas’ een echt geschenkboek. Zoals altijd bij atlassen het geval is, vind je hier ook een verzameling van landkaarten, 50 in het totaal. De kaarten zijn eenvoudig gehouden en bieden tegelijkertijd een boel informatie. Op en rond elke kaart staan een heleboel kleine tekeningen met daarin de betekenis in één of meerdere steekwoorden weergegeven. Wil je meer weten, kijk dan even op Google afbeeldingen. Per land zijn een jongetje en een meisje getekend die de meest voorkomende voornaam van hun land hebben gekregen. Verder bevatten de kaarten ook informatie over de planten en dieren die in dat bepaald land voorkomen, over de mensen die er wonen en hun cultuur. Per land vind je ook vermeld: hoofdstad, oppervlakte van het land en aantal inwoners. M.a.w. deze ‘Atlas’ gaat veel verder dan pure geografie en vormt voor kinderen een heuse kennisschat waarin ontzettend veel te ontdekken valt.
Mizielinski, D. (2018). Atlas. Een fantastische ontdekkingsreis langs de schatten van de wereld. Tielt: Lannoo.
De titel van dit boek zou beter omgekeerd zijn: “De wereld rond in één dag” is eigenlijk ”Een dag in de wereld”. Daar gaat het over: routines en gewoontes die je over de hele wereld elke dag bij kinderen terug vindt of het nu gaat om ontbijten, naar school gaan, eetgewoontes, slapen, …Per dubbele pagina wordt 1 gewoonte onder de loep genomen samen met kinderen uit een tiental landen. In het totaal komen 40 landen aanbod telkens vanuit het perspectief van de kinderen. Een uitzondering hierop is de zakelijke informatie – bevolkingsaantal, vlag, taal, …- per land die op het einde van het boek terug te vinden is. Het boek is zeker bruikbaar in klassikaal verband want elk thema start met interactieve vraagstelling die ervoor zorgt dat gereflecteerd wordt over eigen gewoontes en gebruiken. Wel is er een kleine discrepantie tussen de illustraties die eerder mikken op jonge kinderen en de vraagstelling en het woordgebruik dat eerder gericht is op iets oudere kinderen.
Hall, L. (2018). De wereld rond in een dag. Leuven: Davidsfonds-Infodok.
Of je nu met vakantie wil naar New York of naar Amsterdam, in dit boek vind je een stadsplattegrond met daarop toeristische attracties, informatie over beroemde inwoners en plekken die echt kindvriendelijk zijn. Per dubbele pagina (er zijn 30 dubbele pagina’s) is een rudimentaire stadsplattegrond met in een kader basisinformatie over die stad bv. het aantal inwoners, het land waartoe deze stad behoort, … Meestal is er in dat kader ook een zoekopdracht te vinden. Op de plattegronden is er zeer veel te zien en te ontdekken. Dat zorgt voor veel kijkplezier en stimuleert de nieuwsgierigheid. Jammer genoeg is het taalgebruik soms vrij moeilijk en bevat het woorden die jonge kinderen echt nog niet kennen. Inhoudelijk is het boek wellicht hoog gegrepen voor kleuters, maar dat kan het kijkplezier voor de jonge ontdekkers vast niet beteugelen.
Cherry, G. (2017). Wereldsteden: een atlas met 30 stadsplattegronden. Amsterdam: Rubinstein.
Alles wat ik mooi kan vinden 