Riet Wille is niet aan haar proefstuk toe als kinderboekenschrijfster. Voor dit boek verzamelde de auteur dierenfabels van over de hele wereld. Opvallend maar ook heel logisch is het feit dat fabels vertellen over de dieren die in het land in kwestie vaak voorkomen of voorkwamen. Denk aan de tijger, de kat of de vleermuis in China, de zalm in Lapland, de beer in Zweden, de vos en de reiger in India, de hop in Egypte, … Opvallend ook dat waar een vos een rol speelt in een fabel zijn slimme streken steeds ter sprake worden gebracht. Het boek bevat erg mooie en sfeervolle illustraties die de beeldrijke verhalen kleur geven. Denk aan een dorp vol rode daken waarover twee eenden vliegen met elk het uiteinde van een stok in hun bek waaraan een schildpad zicht heeft vastgebeten of het blauwzilveren meer waarop de domme beer zit te wachten om met zijn staart een vis te vangen of – zoals op de cover te zien – een witte kat weerspiegeld in het water met daarrond struikjes en bloemen, vogels en konijnen. De samenwerking met Sassafras De Bruyn maakt van deze verzamelbundel een heus kunstwerkje, mooi om voor te lezen, want de meeste fabels zijn vrij kort én mooi om naar te kijken.
Wille, R. (2022). Als een vossenstaart op een landkaart. Eke: De Eenhoorn.
Met andere ogen naar de werkelijkheid kijken. Dat is wat poëzie ons wil leren. Dat is ook wat (jonge) kinderen spontaan vaak doen. Om op die beleving van kinderen in te spelen, stelde Jaap Robben een bundel poëzie samen waarin 333 gedichten (gepubliceerd vanaf 1990) verzameld zijn. Ze raken een heleboel thema’s aan van eten tot verliefdheid, van vriendschap tot ruzie maken, … Ze zijn gerangschikt volgens oplopende ‘moeilijkheidsgraad’ of zo je wil van ‘eenlagig naar meerlagig’. Ze zijn in de eerste plaats bedoeld voor kinderen maar volwassenen die even anders willen kijken kunnen er zeker ook hun voordeel mee doen. De gedichten in de bundel zijn afkomstig van heel veel verschillende bekende en mindere bekende auteurs. Door het feit dat het gaat om poëzie die de laatste dertig jaar gepubliceerd werd, ontbreekt A.M.G Schmidt maar zij is genoegzaam bekend. De titel van de verzamelbundel is afkomstig van een gedicht van Ted van Lieshout. Lees maar mee …
Winterochtend
Ik loop naar buiten en zie meteen
dat ik besta: mijn adem is een wolk.
De deur van de schuur snurkt nog
En mijn fiets heeft geen zin om mee
te gaan. Het wiel sleept een beetje
en de ketting hoest, maar het moet.
School bestaat ook in de winter als
het guurt en de dag lekker uitslaapt
onder een deken van nacht en mist
en dauw. Dan zie ik jou, net zo dapper
als ik, het schoolplein op gaan. Je zwaait,
en heel, heel de wereld wordt wakker.
(Ted van Lieshout)
Robben, J. (2022). Heel de wereld wordt wakker. Haarlem: Gottmer.
Van de hand van een Zweedse cabaretier is dit hilarische boek bedoeld voor kinderen dat zowel op de voor- als de achterkant vol staat met waarschuwingen om dit boek vooral niet te lezen. Wat kinderen – mensen in het algemeen – dan juist wel willen doen. Wie het boek wil voorlezen moet wel een beetje kunnen acteren, zingen, … Het boek vraagt interactiviteit zowel van de voorlezer als van de luisteraar. Dat heeft vooral te maken met het feit dat het boek schijnbaar nooit zichzelf blijft. Zo verandert het plots in een stuur, moet je er bovenop gaan liggen om te verhinderen dat het begint te vliegen en ga zo maar door. Klinkers in woorden worden verwisseld, het boek vliegt bijna in brand, … Ook de lay-out van dit boek is heel bijzonder: allerlei teksttypes en tekstgroottes wisselen elkaar af en het kleurgebruik in de nostalgisch ogende gravures is beperkt tot roze en blauw, de goudopdruk op de cover niet te na gesproken. Wie graag eens iets uitdagends heeft om voor te lezen, is met dit boek aan het juiste adres.
Sundin, D. (2021). Het boek dat niet gelezen wil worden. Amsterdam: Van Goor.
Een oma en haar kleindochter knippen uit papier twee muizen. De muizen – Bella en Ralph – worden tussen een boek gestoken maar ’s nachts begint de ‘muizendag’. De muisjes komen tot leven en gaan op verkenning in hun nieuwe omgeving. Er valt veel te ontdekken, zeker in een mensenwereld door muizenoogjes gezien. Wat te denken van een platenspeler, van een badeend, van een poppenhuis waarin kleertjes hangen die precies op maat van Bella zijn. Eerst gaan de muizen elk apart op ontdekking maar dan ontmoeten ze elkaar terug en blijken ze zich sterker te voelen wanneer ze samen zijn. Er groeit vriendschap tussen de twee en de wereld die ze samen ontdekken wordt steeds mooier tot de zon weer opkomt. Dan kruipen Bella en Ralph snel terug op hun plaats in het boek. Phoebe Wahl maakte bij dit verhaal lichtjes nostalgische illustraties in blauw- en roodtinten die het eenvoudige verhaal nog sterker maken.
Wagner Loyd, M. (2022). Muisjes van papier. Amsterdam: Boycott Books.
Houdini, de hond van oma en ook een beetje van Morris die bij zijn oma woont omdat er thuis verdrietige dingen zijn gebeurd, doet niets anders dan ontsnappen. Morris gaat altijd de berg op om Houdini te zoeken. Hij kent de berg als zijn broekzak vooral ook omdat hij verschillende dingen op de berg een naam gegeven heeft: de hoogste rots noemt hij ‘het vuur’, de spar halverwege de helling ‘de scheve spar’, … Maar wanneer hij tijdens zo’n zoektocht in een hevige sneeuwbui terechtkomt, verdwaalt hij een beetje. Bovendien weet Houdini weer te ontsnappen en verdwijnt in de dichte sneeuw. Dan maakt Morris Superman – zo noemt zijn oma hem – kennis met een ‘wilde jongen’ die de baas is van een grote ram. Hij gaat met deze jongen de confrontatie aan en toont terloops iets van het onderliggende verdriet dat hem bij zijn oma heeft doen terecht komen. Maar eind goed al goed… Morris eet perencake en drinkt lekkere warme chocolademelk bij zijn oma. Het verhaal is verteld in supermooie, langzame zinnen die gevoelens oproepen zonder ze expliciet te verwoorden en die de sfeer scheppen die bij dit winterverhaal past. Hoewel het verhaal zich in de koude en de sneeuw afspeelt weet Sebastian van Doninck toch ook de troost van de warmte weer te geven die in dit verhaal aanwezig is. Daarvoor zorgen de kleding van Morris en de geel-oranje tinten die meer of minder doorschemeren in het winterlandschap. Hartverwarmende winternovelle uitermate geschikt om te vertellen onder een warm dekentje.
Moeyaert, B. (2022). Morris de jongen die de hond vond. Amsterdam/Antwerpen: Querido
Kinderboeken over de natuur doen het erg goed dezer dagen. Het voorliggende heeft 1 minpuntje: het is op rijm en jammer genoeg degradeert dat de tekst een beetje. Overigens enkel positieve punten: luxueus uitgegeven en voorzien van tabjes die ervoor zorgen dat de verschillende onderdelen supersnel terug gevonden kunnen worden. Het boek bevat 9 natuurverhalen die vertellen over ‘de wonderen der natuur’ waar wij als mensen dikwijls te weinig oog voor hebben. Enkele voorbeelden: de magische metamorfose van de kikker, de dans van de honingbij, de mot en de maan, het Woud Wijde Web, het mysterie van de paddenstoelen, … Per tabje wordt een verhaal verteld verspreid over 9 bladzijden en overvloedig en vrij natuurgetrouw geïllustreerd. Na het verhaal volgt nog 1 bladzijde waarop informatie wordt gegeven over ‘het wonder’ in kwestie. Op die manier komen kinderen op een speelse manier een heleboel te weten over de bewoners van het bos en over hoe zij met elkaar verbonden zijn. Daardoor zullen kinderen liefde voelen en respect krijgen voor de natuur.
Dawnay, G. (2022). Een woud vol wonderen. 9 verhalen uit de natuur. Zeist: Christofoor.
“We praten in vele talen talen met elkaar. En in sommige talen is Bij met een A. Kijk maar!” De eerste zin van dit bijzondere alfabetboek introduceert meteen het concept: bij elke letter van het alfabet zien we namelijk een dier verschijnen dat in het Nederlands net niet met die letter begint. Zo zien we bij de L een Konijn, omdat konijn Lapaki heet in het Hawaïaans, Lapin in het Frans en Lepur in het Albanees. Die verrassende invalshoek is meteen wat dit prentenboek een mooi geschenk maakt voor taalliefhebbers. Jonge taalvorsers kunnen zich uitleven in de ontdekkingstocht langs woorden in niet minder dan 68 verschillende talen. Ellen Heck heeft alle woorden in Latijns schrift opgenomen, zodat de (voor)lezer onmiddellijk toegang heeft tot het woord. Het boek verwijst naar een webpagina waarop de uitspraak van de woorden door een native speaker kan beluisterd worden. De illustraties zijn gravures waarbij de zwarte lijnen worden aangevuld met felle kleuren, af en toe ook gelinkt aan het dier in de kijker. Zo zien we een roze achtergrond bij de flamingo en een gele bij de bij. Als toemaatje kan je in elke illustratie de behandelde letter terugvinden, wat van het boek niet enkel een talenfeest, maar ook een zoekspel maakt. Ellen Heck toont op overtuigende wijze hoe prettig talendiversiteit kan zijn. En dat is al een geschenk op zich.
Heck, E. (2022). A is van Bij. Een wereldwijd abc-boek. Amsterdam/Antwerpen: Querido.
Heksje Hazel is niet de innemende, boze of toverende heks die we van andere verhalen kennen. Deze robuuste en tegelijk zachtaardige dame is een kloeke kabouter met rode wangen en is omringd door een heerlijk diverse keur aan boswezens. Wie het boek opent, komt in het levendige Bos van Moswoud terecht waar elfen, feeën, trollen, muizen, kikkers en kleine mensen in alle vormen en maten leven. In dit gezellige bos volgen we Heksje Hazel doorheen de vier seizoenen. In elk van de verhalen leren we wat het betekent om zorg te dragen voor elkaar. In de lente vindt Heksje Hazel een ei dat ze onder haar hoede neemt, in de zomer moet ze overtuigd worden om toch even vakantie te nemen, in de herfst gaat ze samen met de buren op zoek naar de bron van een akelig geschreeuw en in de winter komt ze in een sneeuwstorm terecht die ze zonder hulp niet zou overleven. Een seizoenenboek dat zich in een bos afspeelt is niet meteen verrassend, maar de idyllische wereld die opgetrokken wordt in de rijke illustraties is dat wel. Er vallen in de sfeervolle prenten heel wat bijzondere personages en grappige huisjes te ontdekken. Wahl trekt zo een magische wereld op die tegelijk herkenbaar is, ze vertelt zachte verhalen zonder sentimenteel te worden en presenteert lieflijke figuren die niet suikerzoet zijn. Een boek om je het hele jaar door aan op te warmen. Neem al eens een kijkje:
Wahl, P. (2022). Heksje Hazel. Een jaar in het bos. Amsterdam: Boycott.
Een boek als ‘Het spookt in dit huis’ heb je nog niet eerder in handen gehad. Jeffers ging aan de slag met foto’s van een oud huis dat van nature de allure van een spookhuis heeft. De foto’s lijken rechtstreeks uit een fotoboek van Victoriaanse huizen te komen. Die vormen het perfecte decor voor het jonge meisje dat in dit verhaal op zoek gaat naar spoken, maar die maar niet lijkt te vinden. Terwijl zij zich vragen blijft stellen over het bestaan van spoken en speurt in alle hoeken en kamers van het huis, krijgt de lezer meer kansen op een succesvolle zoektocht. Jeffers tekende namelijk spoken op de kalkpapieren die tussen de foto’s van het huis inzitten. Aanvankelijk zie je enkel het wit van het kalkpapier, maar als je die omdraait op de foto’s, kan je meer zien dan het meisje dat door de kamers dwaalt … Pagina na pagina ontdekt de lezer hoe er in het huis gespookt wordt. Die ontdekkingen zijn plezierig en zullen kinderen eens zo sterk entertainen dankzij het contrast met het meisje dat vruchteloos blijft rondkijken. Zuiver leesplezier dus dat naadloos aansluit bij de griezeltochten en donkere avonden zo eigen aan deze periode van het jaar. Jeffers zelf leest voor:
Jeffers, O. (2022). Het spookt in dit huis. Utrecht: De Fontein.
In een groot uitgegeven kijkboek brengt Bernadette Gervais tal van spullen, dieren, planten … realistisch in beeld. Zo speelt ze in op de drang van kinderen om de wereld te verkennen en daar enige orde in te vinden. Op elke dubbele pagina brengt ze elementen bij elkaar die een bepaalde eigenschap delen: zo ontdekt de lezer wat er allemaal gaatjes heeft, wat schittert, wat rolt, wat springt, wat kleeft, wat gaatjes heeft … Een prachtig aanwijsboek dat doet glimlachen om de leuke vondsten en tegelijk in al zijn herkenbaarheid houvast geeft. Een bijzondere aanwinst voor boekenkasten thuis, op school of in de bibliotheek.
Gervais, B. (2022). Het grote boek over ditjes en datjes. Tielt: Lannoo.
Het gebeurt al te vaak dat we als volwassenen de kleine wonderen niet zien in de natuur om ons heen. Dat maakt het dan ook moeilijk kinderen hierop attent te maken. Daar wil dit boek – zowel bruikbaar voor kinderen als voor volwassenen – iets aan doen: per dubbele pagina vind je een grote (of een aantal kleinere) illustratie(s) van zo’n groot of klein natuurwonder. 50 in het totaal. Denk aan een vlinder die uit zijn cocon kruipt, een eekhoorn die wintervoorraad verzamelt, een boom die verandert naargelang de seizoenen, een oogverblindende zonsondergang, een lieveheersbeestje dat opstijgt, … Per illustratie is ook beknopt informatie voorzien. Achteraan vind je een lijst met andere natuurboeken waarmee je die info kan uitdiepen en uitbreiden. Het is duidelijk dat dit boek zijn doel bereikt: mensen erop attent maken dat ze veel meer ‘zien’ wanneer ze echt kijken, zeker als ze dat buiten doen.
Williams, R. (2022). Kalm aan. Rust in een drukke wereld. 50 natuurverwonderverhalen. Rotterdam: Lemniscaat.
In deze heerlijke verhalenbundel worden de verhoudingen tussen Mees en Mol geschetst doorheen dagelijkse gebeurtenissen en de vragen die daarbij rijzen. Mees is een optimistische vogel die houdt van ‘flierefluiten’ en dingen ontdekken. Mol heeft een veel terughoudender karakter, is voorzichtig en soms zelfs wat droevig. Doorheen de dagelijkse gebeurtenissen waarin Mees en Mol elkaar ontmoeten groeit hun vriendschap. Ze voeren mooie dialogen bv. over de vraag of sneeuwklokjes de lente inluiden. De optimistische Mees vindt van wel, voorzichtige Mol twijfelt want ‘De grond is nog hard hoor, en de wind guur.’ Ook taal komt aan bod: Mees legt aan Mol het woord ‘aanwippen’ uit en die dialoog vormt alweer een mooi verhaal. De meeste verhalen blijven dicht bij de natuur omdat dat de biotoop is van Mees en Mol, zij het dat Mees hoog in de bomen en de lucht verblijft en Mol meestal onder de grond. Toch ontdekken ze heel dikwijls elementen die hen in hun verschillend-zijn verbinden. Leuke verhalen die 5-jarigen zeker zullen weten te boeien. Een aantal van die verhalen zijn zeker ook geschikt om dagelijkse ‘wachtmomenten’ in de kleuterklas op te vrolijken. De illustraties van de hand van Marije Tolman maken het geheel af.
Biessels, C. (2022). Tussen Mees en Mol. Amsterdam: Van Goor.
Alles wat ik mooi kan vinden 