Er lijkt geen einde te komen aan de lijst nieuwe en lezenswaardige kinderboeken. We selecteerden er tien die elk om een andere reden een plaats in de boekenkast van een kleuter(klas) verdienen. We hopen zo ook de rijkdom en de variatie van de boekenmarkt voor kleuters eer aan te doen:
Voor de vele kinderen die beweren dat ze nog niet moe zijn en dus nog niet willen slapen is dit prentenboek een voltreffer. Een kleine uil met grote ogen – die op de cover schijnbaar open en dicht gaan – legt op de eerste bladzijde uit hoe dit boek werkt: zolang je het boek niet uit hebt, hoef je niet naar bed. maar dan mag je niet met je ogen knipperen. telkens je met je ogen knippert moet je een bladzijde omslaan. De uil geeft opdrachtjes/suggereert hoe je het knipperen kunt tegen gaan: staren, turen naar psychedelische cirkels die in het boek zijn opgenomen, je ogen opensperren, je ogen met je vingers open houden, …Maar uiteindelijk knipper je toch en wordt een bladzijde omgedraaid. Bijna bij de laatste bladzijde aanbeland, zie je als het ware alles kleiner worden (omdat je ogen toevallen): op die pagina’s zijn twee zwarte strepen te zien die steeds dichter bij elkaar komen. En op de laatste bladzijde? Daar mag je eindelijk slapen! Een grappig voorleesboek uitermate geschikt voor het slapen gaan.
Rosenthal, A.K. (2019). Wakker blijven. Utrecht: De Fontein.
Wie op een prettige en originele manier jonge kinderen verschillende aspecten van de lente wil laten ontdekken, zit met dit boek aan het juiste adres. Een muizenfamilie – groter dan een kerngezin – bereidt zich voor op een picknick in de vrije natuur. Nadat ze alles hebben klaargemaakt en ingepakt, gaan ze op weg. Door het bos waar ze mezen hun jongen zien voeden, langs de sloot vol kikkerdril, in de wei met allerlei insecten en vlinders, … de lente komt in volle pracht aan bod in dit eenvoudige verhaal. Prettig is ook dat de kleuter betrokken wordt omdat hij/zij vragen moet beantwoorden en op de illustraties bepaalde dingen moet zoeken tijdens het vertellen. Wie goed naar de muizen kijkt, weet vrij snel wie wie is op de volgende bladzijden. Het kleurgebruik – veel groen en geel – roept naast de fijne, gedetailleerde tekeningen de lentesfeer helemaal op.
Iwamura, K. (2019). 14 muisjes gaan picknicken. Hasselt/Amsterdam/New York: Clavis.
Dit vrolijke boek geeft een inkijk in het werk van de brandweer. Dat is leuk want heel veel kleuters zijn gefascineerd door de brandweer. Finne, een brandweervrouw, leidt je rond en laat je helpen. Ze start met de uitleg waarom ze die uitrusting – een helm, handschoenen, …- tijdens haar werk nodig heeft. Ze toont hoe snel alles moet gaan wanneer een oproep binnenloopt. Zo snel dat je zelfs met knipperlichten en huilende sirene door het rode licht mag rijden. De slang uitrollen is best zwaar werk. Dus kan Finne daarbij je hulp wel gebruiken. En wanneer de brand dan geblust is, is iedereen tevreden. Het boek bevat op haast elke bladzijde een opdracht bv. de helm dichtklappen, de brandweerwagen besturen, helpen bij het uitrollen van de waterslang, enz. Het boek bevat een beperkte hoeveelheid tekst. De illustraties zijn kleurrijk en duidelijk. Ze maken het boek ook geschikt voor de jongste kleuters.
Boets, J. (2019). Ik help… de brandweer. Antwerpen: Oogappel.
Hoewel ‘Het vrolijke vogelboek’ eigenlijk bedoeld is voor de tweede graad van de basisschool, is het als informatief boek zeker ook bruikbaar in de lagere klassen en in de kleuterschool. Dat heeft alles te maken met de fantastische illustraties waarop zoveel vogels te zien zijn. De bijhorende tekst vertelt een heleboel wetenswaardigheden over heel veel verschillende grote en kleine vogels. Je krijgt antwoord op heel veel vragen. Bv. Hoe zit het met de veren van de eksters, hun vleugels, hun snavels? Wanneer en hoeveel eieren legt een roodborst? Bouwt een flamingo een nest en hoe komt het dat die flamingo zo’n bijzondere roze kleur heeft? Kortom: heel veel informatie waarvan je als volwassene ook nog wat kan opsteken, vind je in dit boek waarvan jonge kinderen vooral de illustraties zullen waarderen en oudere kinderen de informatie.
Zommer, Y. (2019). Het vrolijke vogelboek. Rotterdam: Lemniscaat.
Wat je allemaal kunt doen met je handen en je mond, ontdek je als peuter spelenderwijs in dit stevige kartonboek. Het is eigenlijk een bundeling van twee eerder verschenen kartonboekjes rond handen en mond van dezelfde auteur. De rijmpjes en teksten zijn kort en zijn altijd vergezeld van een illustratie waarop een jong kind de handelingen uitvoert al dan niet vergezeld van één of meerdere knuffelbeesten. daarom geeft dit boekje niet alleen aanleiding tot taalontwikkeling maar wordt de taalontwikkeling ondersteund door motoriek, een bewezen meerwaarde. De figuren op de illustraties zijn eenvoudig en door een zwarte omlijning erg duidelijk. Erg geschikt om 1 op 1 met je peuter te doen of als tussendoortjes in de kleuterklas bv. tijdens het wachten bij de kapstok.
Wille, R. (2019). Mijn handen dansen. Mijn mondje is een rondje. Wielsbeke: De Eenhoorn.
Mensen slapen en dieren natuurlijk ook. Maar slapen alle dieren op dezelfde manier. Duidelijk niet! Dit boek vertelt op welke manier de verschillende dieren slapen: onder water zoals de zeehond, op het water op de buik van hun moeder zoals de otterjongen, geknield zoals de kameel, in een luchtbel zoals de papegaaivis of het grootste gedeelte van de dag in een hol zoals de vos. Watervogels, waterdieren, insecten, landdieren, de python, … de slaapgewoonten van 14 verschillende dieren komen aan bod. De eerder korte begeleidende tekst biedt informatie die meestal wat verwondering opwekt. Hij is doorheen de prachtige illustraties gedrukt die voor de dieren in en rond het water met veel verschillende tinten groen en blauw zijn uitgewerkt. Voor de dieren op het land heeft de illustrator vooral aardetinten gebruikt. Dit kleurgebruik zorgt ervoor dat de prenten er in slagen de sfeer van het leefgebied van elk dier op te roepen. Dat zorgt voor gefascineerd kijken en lezen/luisteren. Opnieuw een erg mooi en verzorgd uitgegeven boek van de jonge uitgeverij Boycott.
Stumpfova, M. & Dvorak, J. (2019). Zo slapen dieren. Amsterdam: Boycott.
Wie naar de cover van dit boek kijkt, ziet meteen dat er iets vreemds aan de hand is. Een leeuw houdt een brandende hoepel boven zijn hoofd waar een clown doorspringt. ‘De omgekeerde wereld’ dus! En zo gaat het dit hele boek door: oerwouddieren op de ijsvlakte, vuur uit de slangen van de brandweer om water te blussen, dinosaurussen die naar menselijke resten kijken, … Er is heel veel te zien op de kleurrijke prenten waarin veel grapjes verborgen zitten en waarin ook telkens een mini Mickey Mouse te vinden is. Op een openingsgedicht na, is dit boek tekstloos en biedt dus alle mogelijkheden voor fantasievolle invullingen. Heerlijk boek dat doet nadenken.
Atak. (2019). De omgekeerde wereld. Amsterdam: Boycott.
Mārtiņš Zutis is een jonge illustrator uit Litouwen die met zijn debuut meteen internationaal opvalt. ‘In de voetsporen van Karel Daarwind’ is namelijk een telboek zoals je er nog geen hebt gezien. Het vertelt het verhaal van een oude natuurwetenschapper, genaamd Karel Daarwind, die ‘s ochtends onderweg naar zijn brievenbus voetsporen ontdekt in de sneeuw. De naam wetenschapper waardig ziet hij kans om een wetenschappelijke ontdekking te doen. Naarmate hij de voetsporen volgt, ontdekt hij er steeds meer en ontwikkelt hij verschillende theorieën rond de oorsprong van de sporen, zonder te beseffen dat hij ze zelf heeft gemaakt. Zo veronderstelt hij bij zes voetsporen dat ze ofwel van een zesvoetige reus ofwel van twee drievoetige wezens of drie tweevoetige wezens afstammen. Bij het getal 10 wordt hij plots bang, omdat hij een tienbenig ruimtewezen en vijf bandieten voor ogen krijgt. Dat betekent meteen ook het einde van zijn speurtocht. Het sterke aan dit telboek is dat het naast telmogelijkheden ook ruimte laat voor fantasie. Kinderen bedenken zelf ook theorieën rond de oorsprong van de sporen, wat het herlezen van dit prentenboek de moeite waard maakt. Dat verbeelding, creativiteit, cijfers en wetenschap hand in hand kunnen gaan werd zelden zo speels en helder in beeld gebracht.
Zutis, M. (2019). In de voetsporen van Karel Daarwind. Amsterdam: Boycott Books.
De samenwerking tussen Marit Törnqvist en Astrid Lindgren spreekt – net als hun werk – tot de verbeelding. De illustratrice klom als kind samen met de volwassen Lindgren in Zweedse bomen en kreeg later de eer om haar werk opnieuw te illustreren én zelfs een soort pretpark ter ere van Lindgrens werk mee vorm te geven. In haar nieuwste prentenboek illustreert Marit Törnqvist een klassiek niet eerder gepubliceerd slaapliedje van de hand van Astrid Lindgren. In het liedje wordt een peuter te slapen gelegd met de boodschap dat iedereen gaat slapen: kalfjes, varkens, veulentjes, kleine konijnen, … Ondertussen zien we in de prenten dat de huiskat van het gezin nog een laatste keer wordt uitgelaten en langs velden, akkers en meren rondzwerft. Overal waar het katje langskomt, zien we inderdaad heel wat slapende dieren, maar we zien ook telkens een jong dat de slaap nog niet kon vinden. Een plezierige ingreep van Törnqvist die inleving toont met peuters en aanzet tot prentlezen. Na een tijd lijkt de slaap toch de overhand te nemen en vindt de aandachtige lezer enkel nog een wakkere uil tussen de takken van de bomen. Zelfs het katje zoekt het huis terug op om op het bed van de peuter – die ondertussen ook in slaap is gevallen – de nacht in te gaan. De illustraties van Törnqvist ogen meer dan ooit als landschapsschilderijtjes. De warme kleuren en aardetinten – op mat papier gedrukt -geven de schemer mooi weer. Een hartverwarmend boek dus om samen met de allerjongsten bij weg te dromen voor het slapengaan.
Lindgren, A. & Törnqvist, M. (2019). Alles gaat slapen want nu is het nacht. Amsterdam: Querido.
De krokodil in dit verhaal heeft duidelijk een plezierige job. In de eerste prenten zie je hoe hij welgezind zijn bed uitkruipt om zich klaar te maken voor een nieuwe werkdag. Hij doorloopt zijn ochtendroutine met een gezwindheid die aangename gewoontes eigen zijn. De herkenbare details in deze tekeningen zijn zowel grappig als geruststellend. Kleuters zullen het beeld van een krokodil op toilet zonder twijfel hilarisch vinden. Daarna trekt de krokodil zijn pak aan, zet een hoed op en neemt samen met honderden andere pendelaars de metro richting het centrum van de stad. Ieder start de dag op zijn manier en ondertussen kan je in de paginavullende prenten bijna ruiken hoe de stad zich op gang trekt. Eens op zijn werk aangekomen zie je hoe de krokodil zijn kleren opnieuw uittrekt om een groot bassin in te duiken die vanachter glas enthousiast wordt gefotografeerd door bezoekers van de dierentuin. Een professionele krokodil dus. Heerlijk hoe de routineuze start van het verhaal plots een onverwachte wending krijgt. De combinatie van de herkenbare verhaallijnen van mensen die een nieuwe dag aanvangen met de bijzondere kijk op de dieren in de dierentuin zal door kleuters gesmaakt worden.
Zoboli, G. (2019). Overdag is hij een krokodil. Flamingo: Amersfoort.
Alles wat ik mooi kan vinden 