THEMATOPPER
Op een zonnige zomerdag wil Beer samen met zijn vrienden picknicken op een eiland in het meer. Daar blijken ze tussen kwakende kikkers te zitten terwijl ze net op zoek zijn naar stilte. Ze peddelen verder met hun vlot om van die vervelende kikkers verlost te zijn. Maar dan loopt hun vlot vast en kunnen ze niet zonder hulp van de kikkers.
Yeoman, Y. (2011). Beer houdt een zomerpicknick. Utrecht: De Fontein.
JONGE KLEUTERS
Er zijn geluiden die bij de zomer horen. Daarop speelt dit boekje op een mooie manier in door een kat die in het gras ligt te laten luisteren. Ze hoort de kippen kakelen, de krekels tsjirpen en de koekoek roepen. Ze hoort insecten zoemen, fladderen en allerlei ritselgeluiden maken. Ze ziet de zwaluwen sierlijke figuren trekken hoog in de lucht. De lezer/luisteraar kan die geluiden ook horen door op een geluidsknop te drukken. Op het einde van het boekje hoor je de kat die zich helemaal uitrekt, ook miauwen. Daarna volgt er nog de opdracht te vertellen waar je de verschillende geluiden hoorde. De illustraties zijn vrolijk en voornamelijk in de kleuren rood, geel en groen (niet natuurgetrouw dus). Het boekje roept een warm zomergevoel op.
Cosneau, G. (2021). Zomergeluiden: Hoor je alle dieren in de tuin? Antwerpen: Oogappel.
Terwijl ze een vlinder achterna gaat, verdwaalt een klein meisje in een grote, groene wei. Met veel verwondering kijkt ze naar alles wat er in die wei te zien is. De zachte illustratiestijl van Komako Sakai sluit mooi aan bij de ontspannen sfeer van zonnige zomerdagen.
Sakai, K. (2014). De grote groene wei. Wielsbeke: De Eenhoorn.
Het ijsje – met de kleuren van een raketijsje – dat is uitgesneden met daarrond allerlei dierenpootjes geeft nog niks van het verhaal weg. Het is namelijk zo dat elk dier – waarvan je een pootje afgebeeld ziet – vindt dat hij/zij recht heeft op dat ijsje om die of die reden. De vos vindt dat hij het ijsje verdient omdat hij jarig is, de ijsvogel omdat er ijs in zijn naam zit, de schildpad omdat … Schildpad geeft een erg lange uitleg. Dat is heel duidelijk want terwijl alle andere dieren afgebeeld staan tegen een witte achtergrond met daarbij enkele regels tekst, is de schildpad volledig omringd door zinnen. De mieren vinden dat zij recht hebben op het ijsje, want zij zullen het delen met elkaar. Dat zie je meteen want op de ‘mierenbladzijde’ is enkel nog de vorm van het ijsje zichtbaar omringd door een mierennest. Zo is er op elk bladzijde een grappig detail te vinden. Wie het ijsje uiteindelijk krijgt? Daarvoor heeft de ijsco-pinguïn een oplossing gevonden. Verrassend boekje dat erin slaagt bekende en minder bekende dieren met een kenmerkende eigenschap een plaats te geven in een vlotte verhaallijn. Oudere kleuters kunnen ook nog proberen elk pootje afgebeeld op de cover te linken aan het bijhorende dier.
Van Ommen, S. (2020). Een ijsje. Haarlem: Gottmer.
Op een warme zomerdag besluit een varken een duik te nemen in de vijver. De andere dieren spreken er schande van, want ‘varkens zwemmen toch niet!’. Steeds meer dieren komen kijken en dan verschijnt de boer zelf en springt ook in het water. Iedereen volgt zijn voorbeeld! Een speels prentenboek dat ook na tien jaar een succesnummer blijft voor voorlezers!
Waddell, M. (2015). Plons! Amsterdam: Lemniscaat.
Dit kartonboekje toont hoeveel natuur er dicht bij huis te vinden en te ontdekken valt als je kijkt met de ogen van een kind. Misschien omdat ze door hun gestalte nog dichter bij de ‘grond’ staan, slagen kinderen erin oog te hebben voor allerlei dingen waar wij als volwassenen vaak overheen kijken. Zo plukken de kinderen in dit boekje mini bosaardbeitjes en genieten ervan. Of ze kijken naar de rondfladderende vlinders, doen alsof het regent met een tuinslang terwijl een slak toekijkt, spelen dat ze soep maken met allerlei natuurdingen, doen een balspel op de wei terwijl de merel zijn hoogste lied zingt. In het totaal zijn er vijf ‘natuurtaferelen’ afgebeeld waarin sommige elementen uitvergroot worden, bv. de bosaardbeitjes, de slakken, … Bij elk tafereel staat slechts 1 korte zin, bv.’ De slak denkt dat het regent.’ Dat biedt de mogelijkheid om zelf een verhaal te vertellen bij de spread waarop veel dingen zijn opgenomen die herkenbaar zijn voor jonge kinderen. Omdat de kinderen afgebeeld in het boekje van verschillende origine zijn, wordt de kans dat heel veel kinderen er zich in herkennen ook veel groter.
Pluim, S. (2023). Zomer. Zeist: Christofoor.
OUDERE KLEUTERS
Er is duidelijk een hittegolf in het land en de dieren op de boerderij van Boer Boris weten niet waar ze tegen de hitte moeten schuilen. Zeker de schapen hebben het veel te warm met hun dikke vacht. Gelukkig heeft Boer Boris daar wel een remedie tegen. Met zijn schapenscheermachine ontdoet hij alle schapen van hun te warme vacht. Die vachten worden naar de fabriek gebracht waar ze bewerkt worden tot je er wol van kan spinnen – fijn dat jonge kinderen hier ook ontdekken waar garen/wol vandaan komt. Zo komen we aan truien, mutsen en sjaals wanneer het weer winter wordt. Vrolijke illustraties waarop veel te zien is, zorgen ervoor dat de gebeurtenissen uit het verhaal als een film voor je ogen afrollen. De prenten stralen veel warmte en gezelligheid uit. De tekst is op rijm en beperkt zich tot 6 regels per dubbele pagina.
Van Lieshout, E. & Hopman, P. (2020). Boer Boris heeft het heet. Haarlem: Gottmer.
Iedereen werkt samen in het mooie dorpje Mooiezon. De antropomorfe dieren – bijen, honden en vogels blijven dieren – helpen elkaar zo veel en zo vaak ze kunnen. Alleen Miereneter zit in een hoekje te mokken, omdat Slome Panda volgens hem niks bijdraagt. De ergernis bij Miereneter wordt zo groot dat hij tot verwondering van de andere dieren een woede-uitbarsting krijgt. Toch vinden de dieren een antwoord op de vraag van Miereneter en wanneer de rollen omgedraaid worden en er gevraagd wordt wat Miereneter dan wel bijdraagt, komt ook daarop een antwoord. Daarop keert de harmonie in Mooiezon terug. De personages en dieren in dit verhaal bewegen op de illustraties tegen een herkenbare achtergrond waarop veel details te zien zijn. De tekst is to the point. De combinatie van beide zorgt voor een fijngevoelig verhaal dat net niet moraliserend wordt.
Van de Vendel, E. & T’Hooft, S. (2018). Het mooie dorpje Mooiezon. Eke: De Eenhoorn.
Op een hete, zonnige zomerdag vindt opa het geweldig om met zijn kleinzoon (ik-figuur) op avontuur te gaan. ‘Dus pakten we alle spullen die we nodig hadden.’ De spullen zelf worden niet benoemd. Ze zijn enkel te zien op de bijhorende illustratie die een dubbele pagina beslaat. Op die manier kunnen de toehoorders ze zelf aanwijzen en benoemen en wordt het vertellen interactief. De kleinzoon wordt door opa tot verkenner benoemd en opa leest de kaart om de perfecte picknickplek te vinden. En die is te vinden … tenminste wanneer je lang genoeg zoekt. Je moet dan wel door hete, dorstige woestijnen, je moet je picknick delen met piraten die op schatten jagen, en je moet … nog zoveel meer dingen doen die van een gewone tocht naar een picknickplaats een heus avontuur maken. Veel meer dan van de tekst moet dit prentenboek het hebben van de illustraties. De hitte en de zonnegloed stralen de lezer toe vanop de bladzijden. Je voelt de zon als het ware zinderen op het goudgele zand, op de strohoed van opa, op de zwetende piraten. En altijd opnieuw zie je wat een bijzondere relatie opa en zijn kleinzoon hebben zelfs op de warmste dag van het jaar.
Usher, S. (2018). Zon. Utrecht: Veltman.
Klimaatjes is een reeks over het klimaat waarin 7 dieren een hoofdrol spelen. Het feit dat de verschillende dieren met hun verschillende karakters in elk boekje terugkomen is een pluspunt. In dit verhaal gaat het over de warmte en wat dat betekent voor de wereld. Heel concreet gaat de auteur in op de gevolgen voor de mens: niet kunnen slapen omdat het te warm is, trager worden omdat het zo warm is, de schaduw en het water opzoeken om verkoeling te vinden, … Alle elementen die met ‘warmte’ te maken hebben, staan schuin gedrukt. Dat zorgt voor extra aandacht en voor het verrijken van de taal. Leuk verhaal dat zeker genoeg biedt om met jonge kinderen de klimaatproblematiek te bespreken. Iets meer nadruk op de oorzaak van de stijgende temperaturen zou niet misstaan hebben.
Koppens, J. (2017). Wat is het warm. Hasselt/Amsterdam/New York: Clavis.
Uit de reeks Klimaatjes: https://www.deklimaatjes.com/
In zeven dubbele bladzijden geeft Berner een inkijk in het leven op het platteland en in de stad tijdens de zomer. Op elke plaat zijn veel typische zomerdingen te zien en te benoemen. De personages sporten, spelen, luieren, doen inkopen, zijn op zoek naar een verjaardagscadeautje, lezen, maken een praatje, … De dieren zijn ook druk in de weer. Op die manier kun je personages en dieren volgen doorheen de bladzijden. De verschillende figuren die je doorheen het ganse boek kunt terugvinden zijn trouwens weergegeven op de achterflap. Want uiteindelijk lijken een heleboel mensen op weg naar het verjaardagsfeestje van Suzanne. Wie dat weet, kan weer opnieuw beginnen kijken bv. op zoek naar de plaatsen waar de verschillende verjaardagscadeautjes gekocht zijn.
Berner, S. (2014). Zonnige zomer: kijk- en zoekboek. Tielt: Lannoo
De auteur van dit informatieve prentenboek behandelt de zomer aan de hand van 12 onderwerpen zoals zomerluchten, fruitbomen, boerderijdieren, … Telkens zijn er tekeningen en foto’s met een korte tekst en kijkopdrachtjes.
Mack. (2013). De zonnige zomer. Hasselt: Clavis.
Suzanne Weterings wist ons al te charmeren met ‘Een krekel in mijn slaapzak’, haar debuutbundel met versjes over de natuur. De poëzie in ‘Zomersneeuw’ bevestigt haar talent om kleine observaties in de natuur om te zetten naar speelse en treffende versjes. De bundel nodigt je meteen uit op een tuinbank om van een zonnige lentedag te genieten: de houten bank / in onze tuin / glundert breed / van poot tot poot // na een lange winter / eindelijk / weer eens iemand / op zijn schoot. Daarmee is de toon gezet voor een reeks versjes die ons langs verschillende zomerse taferelen leiden waarin de natuur telkens de hoofdrol speelt. De kinderlijke blik vol verwondering brengt ons herkenbare én verrassende belevingen. De beeldrijke en eenvoudige taal wordt aangevuld met sfeervolle illustraties van Miriam Bouwens die de wat vertraagde en dromerige sfeer van een hete zomer goed weet te vangen. In de tweede helft van de bundel loopt de zomer op z’n einde: wat doe je nou? / eigenwijs bos // ben je op / je allermooist, // laat je al / je blaadjes los. In het laatse versje zijn de krokussen er alweer en is de cirkel rond. En zo is ‘Zomersneeuw’ een prettige bundel versjes die jonge kinderen aanmoedigt om na het lezen de natuur te gaan verkennen.
Weterings, S. & Bouwens, M. (2024). Zomersneeuw. Versjes over de natuur. Amsterdam-Antwerpen: Querido.
Roel en Noor logeren samen met hun ouders en hun poes in een vakantiehuis in de duinen. Ze doen alles wat jonge kleuters aan zee doen en dat maakt de verhalen erg herkenbaar. Elk verhaal kan ook apart voorgelezen worden. De auteur heeft andere bekende ‘zeeverhalen’ in de belevenissen van Roel en Noor verwerkt; denk aan ‘Jonas in de walvis’ of ‘de kleine zeemeermin’. Daarnaast bevat het boek liedjes (met meestal de muzieknotatie), knutseltips en spelletjes die betrekking hebben op zee, zon en zand. De illustraties zijn erg zomers en variëren van één element op een bladzijde bv. een meeuw tot paginagrote zee- en strandgezichten met telkens Noor, Roel en de poes in een hoofdrol.
Noort, S. (2012). Het grote voorleesboek van zomer, zand en zee. Amsterdam: Leopold.
Alles wat ik mooi kan vinden 