THEMATOPPER
JoJo wordt geboren in een grote circusfamilie. Er is weinig tijd of plaats voor kleine JoJo, waardoor ze zich letterlijk in allerlei bochten leert wringen. Zo heeft ze niet meer dan een lade nodig om in te slapen en klautert ze soepel naar de top van de mensenpiramide. Op een dag geraakt het kleine slangenmeisje in een knoop waar haar familie haar niet meer uitkrijgt. Een zwierig geïllustreerd prentenboek voor oudere kleuters waarin de belangrijkste aspecten van het circusleven aan bod komen: het opzetten van een circustent, het samen inoefenen van acrobatentoeren, het leven in een woonwagen, …
Van Haeringen, A. (2011). JoJo het slangenmeisje. Amsterdam: Leopold.
Klik hier voor de voorgelezen versie.
JONGE KLEUTERS
De familie Zapato is formidabel. De moeder van het circusgezelschap is een ware evenwichtskunstenares die een handstand op vijf bewegende ballen kan houden, de oom tovert talloze konijnen uit zijn hoed, de vader is een echte krachtpatser en de zus kan hoelahoepen als geen ander. De circusacts komen wonderlijk tot leven dankzij ‘de magische folie’ die in het boek is ingesloten. Als je daarmee over de illustraties beweegt, zie je konijnen springen, ballen rollen, halters de lucht in gaan, hoepels rond een middel dansen … De indrukwekkende acts maken het jonge meisje dat haar familie aan de lezer voorstelt, bijzonder onzeker. Telkens zien we haar proberen haar familieleden te evenaren, maar onderzoek met de folie bevestigt elke keer opnieuw dat de acrobatische toeren en goocheltrucs niet aan haar besteed zijn. Wat heeft zij haar familie te bieden? Gelukkig weet moeder weet raad, want in de fantastische familie Zapato blijkt voor ieder familielid een rol weggelegd …
Brouant, J. De fantastische familie Zapato. Amsterdam: Boycott.
‘Bij ons in het circus, hier in de piste
werken uitsluitend wereldartietsen.
Nog enkele kaartjes, komt u snel binnen.
Hoor de muziek, de show gaat beginnen.’
Meinderts weet in enkele verzen de spanning van een aankomende show goed te vatten. De rest van het boek lost de verwachtingen van de aankondiging in: één na één worden de alombekende circusartiesten opgevoerd. Zo passeren onder anderen de koorddanseres, de trapezist, de jongleur en de clown de revue. Fienieg heeft de artiesten telkens als vermenselijkte dieren in zachte pasteltinten verbeeld.
‘Bij ons in de straat’ is eenvoudig van opbouw: op de rechterpagina’s vind je telkens een vierdelig vers zoals hierboven met daaronder de artiest in ‘close-up’ geïllustreerd en op de linkerpagina’s wordt de circusact in prenten tot leven gebracht. Het geheel is vrolijk en zwierig. De artiesten zijn innemend en de versjes vallen vlot in de mond. Het beeld van het circus noch de aanpak is verrassend, maar het boek is zonder twijfel een plezierige introductie voor jonge kleuters.
Meinderts, K. (2013). Bij ons in het circus. Rotterdam: Lemniscaat.
De kinderen van de circusdieren moeten ook een diploma circusartiest behalen. Daartoe komen ze midden in de nacht – overdag zijn er steeds voorstellingen – naar de circusschool en oefenen en oefenen…
Billioud, J. (2003). De circusschool. Het goed bewaarde geheim van de dierenkinderen. Amsterdam: Mercis Publishing.
Wanneer prinses Perlefien hoort dat haar ouders op zoek zijn naar een prins met wie ze zal moeten trouwen, besluit ze zelf op zoek te gaan. Al gauw komt ze de grappigste en vrolijkste prins tegen die ze ooit ontmoet heeft: prins Carnaval.
Schacht, L. (2000). Een prins voor Perlefien. Wielsbeke: De Eenhoorn.
Circus Chapito is een echt circus dat helemaal gerund wordt door dieren die tegelijkertijd ook de artiesten zijn. Het boek slaagt erin en door de tekst en door de bijzondere illustraties een echte circussfeer te creëren.
Van Aar, H. (2014). Welkom in Circus Chapito. Antwerpen: WPG.
Julia logeert een zomer lang samen met haar moeder in het circus. Van daaruit schrijft ze brieven aan haar vriend Sam over alles wat ze in en rond het circus beleeft. Dit is het derde deel in de reeks van ‘Het Muizenhuis’ waarin als mens verklede muizen – eerder brave – avonturen beleven. Maar de foto’s van het
minutieus uitgewerkte muizenhuis dat altijd het uitgangsdecor vormt voor de verhalen, prikkelen de fantasie enorm. Goed om weten dat het midden van dit boek twee uitklapbare bladzijden bevat met daarop de piste en de buitenkant van de circustent.
Schaapman, K. (2013). Sam en Julia in het circus. Amsterdam: Rubinstein.
Hector de rat is verantwoordelijk voor de affiches, de kaartjesverkoop en de versnaperingen van het circus. Maar Hector zou zo graag zelf eens optreden. Op een dag bedenkt hij een plan. Dit mooi geïllustreerde prentenboek bevat een beknopte tekst – en kan dus wel aan jongere kleuters verteld worden. De bijgeleverde cd bevat een veel uitgebreidere versie van het verhaal en biedt oudere kleuters de mogelijkheid het verhaal zelfstandig beluisteren.
Somers, K. (2010). Circus Mikado. Amsterdam: Nino.
Een circus dat aankomt in een dorp of een stad is een hele gebeurtenis. Daarvan probeert dit tekstloze prentenboek een beeld te schetsen. Hoe bouwen de circusmensen de tent op, wanneer en hoe oefenen ze, hoe wordt het toestromend publiek in goede banen geleid, hoe start een voorstelling en hoe loopt ze af…? De illustraties brengen echt heel veel elementen in beeld en zullen ongetwijfeld de verbeelding van de kleuters aanwakkeren.
Göbel, D. (2011). Circus. Een doe- en ontdekboek. Amsterdam: Ploegsma.
In dit circusboek zijn alle artiesten lieveheersbeestjes. Zij voeren hun kunsten uit als volleerde circusartiesten. Het circuspubliek is bij het einde van de voorstelling wild enthousiast en dat zie je. Daar komt bij dat dit circusboek ook als telboek bedoeld is – de titel verklapt dat eigenlijk al. Per twee bladzijden komt er een lieveheersbeestje bij. Dat levert een behoorlijke drukte op op de laatste bladzijde.
Van Genechten, G. (2012). Circus 1.2.3. Hasselt/Amsterdam/New York: Clavis.
OUDERE KLEUTERS
Het kleine meisje dat centraal staat in dit tekstloze prentenboek, houdt erg van het circus. Geïnspireerd door die fascinatie voor het circus leidt ze een hondje binnen in haar kamer en oefent ze allerlei trucjes met hem. Wanneer ze is uitgespeeld en de nacht valt, haalt de clown die op een poster aan haar muur prijkt, haar op en neemt hij haar mee naar een prachtig circus. Daar beleeft ze tussen alle artiesten de nacht van haar leven. Het hondje blijft een prettig zoekelement doorheen het prentenboek, maar het zijn vooral de erg kleurrijke, paginavullende illustraties die de show stelen. Mattias De Leeuw geraakt steeds beter op dreef, in de acrobatentoeren van het circus komen zijn zwierige en expressieve illustraties bijzonder goed tot hun recht. Op de website van Lannoo kan je alvast wat meer prenten bekijken: http://www.lannoo.be/circusnacht.
De Leeuw, M. (2016). Circusnacht. Tielt: Lannoo.
Het prentenboek opent met een erg dynamisch voorste schutblad waarop de lezer een kleine jongen allerlei kunstjes ziet oefenen. De jongen in kwestie blijkt August te zijn, een miskend jongetje. Zo mag August die ontdekt heeft dat het circus in de stad is, niet mee naar de circusvoorstelling. August vindt dat oneerlijk, pakt zijn koffer en vertrekt. Onderweg ontmoet hij een reusachtige man en wijst hem de weg naar het circus. De man geeft hem een plaatsje in de circustent want hij is Max, een beroemde circusartiest en de sterkste man ter wereld. En het wordt nog beter wanneer Max hem vraagt in te vallen voor zijn assistent die ziek is. August gaat daar graag op in. Hij beleeft de avond van zijn leven en tegelijkertijd is dit het begin van erkenning voor August. Het krachtig geïllustreerde boek ademt nostalgie naar de tijd waarin een circus iets teweegbracht in steden en dorpen. De figuren in het eerder onwaarschijnlijke verhaal passen hier perfect in. Jammer dat daarmee ook de lichtjes moraliserende toon terugkeert die ook typisch was voor prentenboeken uit die tijd. Op het achterste schutblad keert de dynamiek van het voorste terug maar ditmaal ziet de lezer Max samen met August kunstjes doen.
Boonen, S. (2018). Kleine August. Wielsbeke: De Eenhoorn.
Het circus is in de stad. Celestine de muis wil heel graag naar het circus gaan en overtuigt Ernest de beer om dat te doen. Meer nog… Celestine komt te weten dat Ernest nog als clown in het circus heeft gewerkt en dat eigenlijk graag nog wel eens wil doen. Als dat gebeurt, doet Celestine graag met hem mee!
Vincent, G. (2017). Ernest en Celestine in het circus. Brussel: La Caravelle.
Het leven van Casper verandert ingrijpend wanneer hij een rood bolletje op de grond vindt en dat op zijn neus zet. Zijn leven en alles en iedereen rondom Casper krijgt kleur zolang hij zijn clownsneus op zijn neus heeft. Casper besluit met enkele vrienden een circusvoorstelling op te zetten en dat wordt een enorm succes. De paginagrote illustraties zijn sprekend; ze tonen bv. erg goed op welke manier het leven van Casper verandert want ze veranderen dan van grijze, witte en beige tinten naar volop kleur.
Fazzi, M. (1999). Casper de clown. Rijswijk: De Vier Windstreken.
Een kleurrijk circus strijkt neer in een grauwe industriestad. Wat een plezier! Alexander, een jongen uit die stad, sluit vriendschap met het mooie zigeuner/circusmeisje Elena. Dat leidt tot mooie optredens.
Lacombe, B. (2014). Een melodie van ijzer en staal. Sint-Niklaas: Abimo.
Enkele kinderen willen graag naar het circus maar mogen niet van hun ouders. Dus bouwen ze zelf maar een circus in de tuin. Ze geven een heuse circusvoorstelling voor hun ouders en daarbij gaat er echt van alles fout. Het verhaal kan kleuters zeker inspireren om zelf de klas met alledaagse voorwerpen in een circus om te toveren.
Van Oudheusden, P. (2007). Een circus in de tuin. Aartselaar/Oosterhout: Deltas.
De clown Leo is oud en voelt dat hij moet stoppen met optreden. Na een mooi afscheid vertrekt hij zonder te merken dat 2 muizen met hem meegaan. Zij willen graag alle grapjes en truukjes van Leo aanleren. Als dat gelukt is, treden ze op met hun ‘Muizencircus’.
Fedorova, M. (2003). Het muizencircus. Rijswijk: De Vier Windstreken.
Alles wat ik mooi kan vinden 