10 GESCHENKBOEKEN OM DE EINDEJAARSPERIODE TE VIEREN
We vermoeden dat iedereen zich Amanda Gorman wel herinnert van haar bevlogen ‘The Hill We Climb’ bij de inauguratie van president Joe Biden. Een hoopvolle boodschap die als het ware een vervolg krijgt in het voorliggende prentenboek. Hier is die hoopvolle boodschap concreet gemaakt voor jonge kinderen. Vertrekkend van de schrijnende vaststelling dat de wereld soms helemaal naar de vaantjes lijkt, toont de auteur op welke manier je in die wereld toch het verschil kunt maken zelfs al ben je nog klein. Volwassenen zeggen je vaak dat je ergens te klein voor bent, dat er geen probleem is – ook al voel je dat er wel iets is – en dat je niet moet hopen. Maar in het prentenboek zie je hoe een klein jongetje niet bij de pakken blijft zitten, maar aan de slag gaat. Hij ruimt rommel op, helpt iemand in de supermarkt, … kleine dingen die de hoop opnieuw doen groeien dat verandering mogelijk is. Wanneer de jongen er dan in slaagt vriendjes te overtuigen van zijn droom ‘een betere wereld’, dan boeken ze samen vooruitgang ook al zijn er ook tegenslagen. Kortom: zitten en wachten helpt niet, samen dingen proberen wel. Het boek zit perfect op het niveau van de doelgroep vooral ook omdat het hoofdpersonage een kleuter is. De ruw geborstelde illustraties in eerder donkere kleuren die naar het einde van het boek meer helder worden, versterken de hoopvolle boodschap. Een boek waar je warm van wordt.
Gorman, A. & Robinson, C. (2023). Ooit, ergens. Den Haag: Van Goor.
Samen zingen is het fijnste wat er is. Zeker in de kleuterklas is dat een meerwaarde, maar ook samen in de auto of als slaapritueel kunnen liedjes dienst doen. De voorliggende bundel helpt daar zeker bij. Hij bevat een verzameling van klassieke liedjes als ‘Klap eens in je handjes’ of ‘Hansje Pansje Kevertje’. Daarnaast zijn ook meer hedendaagse liedjes opgenomen als ‘Baby Shark’ en vertaalde liedjes als ‘Jingle Bells’. Kortom een rijke verzameling. Ken je een liedje niet? Geen nood – een QR-code is voorzien om een Spotify playlist te downloaden. Zo kan de liedjesbundel van de klas of thuis uitgebreid worden. Heerlijk in dit boek zijn ook de illustraties die Annemarie van Haeringen bij de liedjes maakte. Olifanten, kevers, krokodillen, duizendpoten, … ze swingen doorheen het boek in heldere kleuren. De olifant op de cover geeft daarvan al iets prijs. Daarnaast zijn er ook zelf bedachte monstertjes bij liedjes die enkel de bedoeling hebben klanken of klanknabootsingen te brengen. Het stevige boek met leeslint bevat ook een register om de liedjes op titel op te zoeken. De verzorgde uitgave met leeslint zorgt ervoor dat dit boek er ook als een echt geschenkboek uitziet.
Van Haeringen, A. (2023). De dikste billen van het hele land. Amsterdam: Leopold.
25 jaar geleden verscheen het eerste boek van Vos en Haas. Dat moet gevierd worden. Uitgeverij Lannoo doet dat met een nieuw boek van Vos en Haas waarin verjaren centraal staat. Uil vindt dat hij jarig is. Want jarig zijn is fijn: er is feest en er zijn cadeautjes. Het meest bijzondere cadeau is wel de zilveren taartschep die Uil van Eekhoorn krijgt. Wanneer het feestje afgelopen is en iedereen helpt opruimen, blijkt de taartschep verdwenen te zijn. Zou Jak de dief zijn? Want eens dief toch altijd dief of niet? Naast het leuke verhaal dat in dit boek weer erg mooi geïllustreerd wordt door de ondertussen 90-jarige Thé Tjong Khing, is dit boek ook een zoekboek. Zo is de laatste dubbele pagina een illustratie van Jak in zijn hol met de verschillende spullen die hij meegenomen heeft. Allemaal spulletjes die ergens in het boek terug te vinden zijn. Of kijk goed wie welke ballonnen meeneemt van het feest? Vos-en-Haas-fans zullen zeker blij zijn met dit nieuwe avontuur.
Vanden Heede, S. & Thé Tjong Khing. (2023). Vos en Haas: Waar is het cadeau? Een voorlees- en zoekboek. Tielt: Lannoo.
Een wip is een leuk speeltuig, maar wordt zoveel meer wanneer steeds andere, grote en kleine, dieren, mensen of monsters op plaats nemen. Die ‘personages’ sluiten goed aan bij de leefwereld van de kleuters. De fantasie van de auteur springt alle kanten op waardoor de verbeelding van de kijkende en luisterende kleuters echt geprikkeld wordt. Wat te denken van een rockband die op de wip wil of Elvis zelf of een reuzeninktvis die met zijn tentakels alle kanten opzwaait? Ook de Yeti komt langs om te wippen net zoals een walvis en een dino. Op elke bladzijde zie je de wip de andere kant opgaan want telkens neemt er weer een zwaarder iemand plaats op het uiteinde van de wip. Het wordt een chaotische maar heel vrolijke bende rond de wip. Dat wordt nog eens extra in de verf gezet door de kleurrijke, heldere illustraties in stift. Zij benadrukken het levendige karakter van het spel op de wip.
Camp, J. (2023). De wip. Brussel: TIPTOE Print.
De kartonboekjes met daarop telkens een peuterhand en een uitgestanste vorm zitten opgeborgen in een doos. Het gaat om de vier basisvormen: cirkel, vierkant, driehoek en een halve cirkel. In de boekjes vind je allerlei voorwerpen met dezelfde vorm terug. De prettigste manier om deze boekjes te gebruiken is te starten met 1 boekje, dat te bekijken met de peuters of jonge kleuters en hen dan te vragen op zoek te gaan in hun omgeving naar voorwerpen met dezelfde vorm. Verder kun je als begeleider ook proberen een verhaal te maken aan de hand van het verband dat tussen pagina’s bestaat. Bv. de ronde ogen van de uil zie je terug in een boom op de volgende bladzijde. Leuke boekjes in heldere kleuren die je heel vaak terug kunt vastnemen en waarmee allerlei variaties mogelijk zijn.
Rylant, I. (2023). Mijn eerste doosje vol vormen. Kapellen: Pelckmans.
De nieuwe uitgave in de reeks ‘Het Bijzondere Bos van Beer’ is feestelijker dan ooit. In dit groot uitgegeven zoekboek – met gouden details op de cover – ontdek je tien grote zoekprenten die het leven in, onder en rond Oude Eik in beeld brengen. Elke prent bevat 17 zoekopdrachten, maar de tekeningen zijn zo rijk dat er ook naast de opdrachten nog heel wat te ontdekken valt. Tegelijk verbeelden de prenten een nieuw verhaal uit het leven Beer. Aan het begin is het lente in het bos en ontdekt Beer dat Oude Eik 500 jaar is. In de zomer nodigt Beer z’n vrienden uit om samen een groot verrassingsfeest te plannen voor Oude Eik. In de prenten die daarop volgen, zien we tegen de achtergrond van de verschillende seizoenen hoe de dieren stap voor stap een groot feest organiseren: er worden uitnodigingen gemaakt en rondgestuurd, hapjes worden bereid, de dieren oefenen een lied in, maken versieringen, pakken cadeautjes in, bedenken een toneel en werken een dagplanning uit. Het is al winter wanneer het grote verrassingsfeest uitbreekt. Buiten is het ondertussen ijskoud, maar de feestvreugde maakt de dieren warm van geluk. Het mag duidelijk zijn dat al dat feestgedruis en de aandacht voor de jaargetijden mooi aansluit bij het jaareinde. Achteraan het boek worden de lezers aangespoord om een boom uit te kiezen en daar vriendschap mee te sluiten. De auteur formuleert voor het hele jaar kleine opdrachten die helpen om jouw favoriete boom te vieren. Alsof dat nog niet genoeg is, eindigt het boek met een soort takenlijst voor wie een feest wil plannen. De thema’s en de rijkdom van het boek maken het een uitgelezen geschenk voor de eindejaarsperiode.
Percey, R. & Hartas, F. (2023). Het verrassingsfeest voor Oude Eik. Zoek meer dna 100 dingen! Rotterdam: Lemniscaat.
Wie graag een boek schenkt dat thematisch aansluit bij de eindejaarsperiode kan voor het geestige en vindingrijke ‘Hoe komt de Kerstman door de schoorsteen?’ kiezen. Het verhaal speelt in op de praktische vragen die bij kinderen leven rond de manier waarop de Kerstman de pakjes onder de boom krijgt. Hoe geraakt hij door de schoorsteen? Hoe komt het dat hij geen roetvegen op z’n pak heeft? Wat doet hij als er geen schoorsteen is? Waarom blijft de hond stil bij zo’n onverwacht bezoek? Hoe kan hij zien in het donker? En klimt hij door de schoorsteen terug naar buiten? De makers verkennen tal van mogelijke antwoorden op de verschillende vragen, het ene al wat gekker dan het andere: Misschien kan de Kerstman zich verkleinen tot het formaat van het muis? Misschien weet hij de huissleutel liggen en hij heeft een soort nachtzicht? Barnett en Klassen tonen voor de zoveelste keer hoe heerlijk het is om je fantasie de vrije loop te kunnen laten gaan. Het zijn vaak net de allerbeste dingen in het leven waar meer vragen dan antwoorden rond bestaan. Daar heeft dit prentenboek ons nog maar eens op geheel eigen wijze aan herinnerd.
Barnett, M. & Klassen, J. (2023). Hoe komt de Kerstman door de schoorsteen? Haarlem: Gottmer.
‘Het land van de grote woordfabriek’ is een wereldwijde klassieker die tal van mensen in hun hart hebben gesloten. Telkens wanneer de makers wat nieuws op de boekenmarkt brengen, kan je niet anders dan met de hoop op nog zo’n topper het boek openslaan. Met ‘Kersenrood’ komen ze alleszins in de buurt. Nine en Oma leven in een kleurloze wereld, waar jaren geleden een wervelstorm de kleuren meenam en nagenoeg iedereen vergeten is wat ze zijn. Met alle gevolgen vandien: bloemen laten hun kop hangen, mensen lopen gebogen, eten smaakt niet en zelfs muziek kwijnt weg. Nine droomt weg bij Oma’s verhalen over vroeger, wanneer er gele citroenen, pompelmoezen en frietjes bestonden. Op een dag vindt Nine bij toeval oude kleurpotloden van haar oma en gelooft ze stellig dat ze kleur kan laten groeien door die te planten en te voeden met water en dromen. Tegen alle verwachtingen in komen er algauw kleine kleurpotloden in alle mogelijke tinten kijken. Terwijl de wereld letterlijk weer kleur krijgt, verandert ook het innerlijke leven van de bewoners naarmate ze kleurrijke smaken en beelden herontdekken. Het boek zelf geeft de lezer ook die ervaring door te openen met illustraties in grijstinten die stilaan meer kleur krijgen tot de laatste pagina’s waar de uitbundigheid van de kleuren van de prenten spat. ‘Kersenrood’ is een overtuigende ode aan wat kleur voor mensen kan betekenen, in een verhaal dat ook voor kinderen inleefbaar is. De boodschap lijkt evident, maar het mag duidelijk zijn dat we onszelf en jonge lezers niet genoeg kunnen herinneren aan het belang van wat kleur in onze wereld.
De Lestrade, A. & Docampo, V. (2023). Kersenrood. Eke: De Eenhoorn.
Een zoekboek over het concept ‘boek’. De auteur verwoordt in één zin per dubbele bladzijde wat een boek kan zijn voor iemand, bijvoorbeeld: een boek is “…een rivier die me altijd weer ergens anders brengt”. Daarbij een grote heldere illustratie van een soort piraat die op een opengeslagen boek over het water vaart. De verrassing volgt op de dubbele bladzijde daarna: een grote boot omringd door kleinere bootjes vaart over woelig water (met daarin zelfs een zeemonster). Op de boten zijn heel veel verschillende figuren uit het verleden én uit de actualiteit, in collagevorm aangebracht met behulp van foto’s uit tijdschriften, lapjes stof, tekeningen, … Denk aan vechtende ridders, touwtrekkende matrozen, Jacqueline Kennedy, bootvluchtelingen, … In tegenstelling tot de sobere heldere tekening daarvoor is op deze illustratie echt heel veel te zien. Het is ook de bedoeling dat je tussen al die mensen ‘de lezer’ vindt. Want de opdracht vooraan op de titelpagina luidt: “Zoek de 8 verborgen personages. Tip: ze lezen een boek.” Op de ‘bootpagina’ zou weleens Gulliver te vinden kunnen zijn. Dat alles levert uiteraard een erg intrigerend boek op dat met weinig tekst op zoek gaat naar het universele van ‘een boek’ maar ook naar wat elke lezer persoonlijk verbindt met ‘een boek’. Is een boek “…een antwoord op een vraag die nooit bij me opgekomen is”, “…is het een brul die ik nooit eerder hoorde?”, “…een avontuur, groter dan hoogtevrees”, “…een schuilplaats om naar toe te gaan in slechte tijden”, … Die laatste uitspraak levert een rechtopstaand boek met op de rug een bergbeklimmer én een dubbele pagina bergbeklimmers, wintersporters, alpinisten, schapen, een arrenslee, een walrus, een skilift, … op. Hoogst origineel en boeiend boek dat garant staat voor uren kijkplezier.
Lopez, A. (2023). Een boek. Antwerpen/Amsterdam: Horizon.
Na drie jaar bijna obsessief werken heeft de Nederlandse Charlotte Dematons haar nieuwe solowerk af. Zo doorsnee als de titel ‘Alfabet’ klinkt, zo uitzonderlijk is dit fenomenale prentenboek. Elke prent verbeeldt talloze woorden die met een bepaalde letter van het alfabet beginnen. Het is moeilijk in te beelden hoe verregaand Dematons het concept heeft uitgewerkt tot je het ziet. Nooit eerder bulkte een ‘woordeloos’ prentenboek van zoveel ongebreideld taalplezier. In Dematons favoriete prent zit bijvoorbeeld een nijlpaard in een nest met een nachtpon aan haar nagels Napels-geel te lakken. Zo schuilen er niet minder dan 3000 woorden in de gedetailleerde prenten. Onze taal dwingt sommige illustraties tot eindeloze details, andere letters laten dan weer heel wat ruimte. Elke keer opnieuw heeft Dematons andere manieren gezocht om de woorden in de beelden met elkaar te verbinden, soms verrassend, soms schijnbaar evident. De letterdief op de cover heet ‘Alfabet’ en weeft de bladzijden aan elkaar.
Dematons zou Dematons niet zijn als ze niet talloze culturele verwijzingen, details en grapjes in haar prenten zou integreren. Hoe meer je het boek ter hand neemt, hoe indrukwekkender het wordt. Je blijft zoeken, ontdekken en glimlachen bij de vondsten. De uitgever ontwikkelde een website met de woordenlijsten en een app waarmee je de prenten kan scannen. Ze vullen het boek mooi aan en bevestigen de eindeloze mogelijkheden, maar gun ‘Alfabet’ de eerste keer jouw onbevangen blik. Enkel zo kom je dicht bij de rechtlijnige en fantasierijke kijk van Dematons en die van kinderen, voor wie ze het boek uiteindelijk gemaakt heeft. Als geschenk kan het dolboek erbij een mooie aanvulling zijn.
Dematons, C. (2020). Alfabet. Hoorn: Hoogland & Van Klaveren.
Alles wat ik mooi kan vinden 